Genel

Nübar Eldarqızı – Şeerler

Nazım Ahmedli

Kırımınsesi Gazetesi

Azerbaycan Temsilcisi

Nübar Eldarqızı

Meqapolis

Sonuncu ümidi taksiyə verib,

Boşumu götürüb çıxdım şəhərdən.

Burda məzar yeri insandan baha, –

Nəşimi götürüb çıxdım şəhərdən.

                     ***

Bir vaxt kənddi, -çatıb şəhər yaşına,

Aksiyonu çoxdu, nəfər başına,

Özün damdan atan düşər başına, –

Başımı götürüb çıxdım şəhərdən…

                 ***

Gəl-gəl deməyinə baxma, yalandı,

BANK-dı, AVM-di, -soyğun, talandı,

Xoşu gəlməyənə əfi ilandı, –

Xoşumu götürüb çıxdım şəhərdən.

                   ***

İlləri yaş oldu yaşımın üstə,

Qaranı ağartdı başımın üstə.

Qoymadı daş qoyam daşının üstə, –

Daşımı götürüb çıxdım şəhərdən.

                     ***

Həm aşiq oldum, həm sıxıldım ondan,

Elə hey bölündük, çıxıldıq, -ondan,

Durna qatarıydıq, dağıldıq, -ondan,

Qoşunu götürüb çıxdım şəhərdən!

                  ***

O-Meqapolis, bu-mən, durduq üzbəüz,

Yazdı sətir-sətir, pozdu sözbəsöz,

Vergisin, rüsumun ödəyib, bir göz

Yaşımı götürüb çıxdım şəhərdən!

Unudulmuş gündəlik

(Novella)

Köhnə əşyalar saxlanan damı təmizlərkən

Sapsarı qəzetlərin arasından

unudulmuş bir gündəlik tapıldı…

-Bu gündəlik letargiya yuxusundaymış,

Ayılıb,

bomba kimi düşdü həyatımıza.

Yaşlı ürəklərin qapısı zərblə açıldı.

Gözəlim saraylar uçdu…

O saraydakı adamlar 

səpələnmişdi dünyanın hər yerinə.

-Biri Sibirə,

biri Saxara çölünə,

biri lap dərinə,

o dünyaya getmişdi…

O adamların ortaq nöqtəsi

bu gündəlikdi.

Hər şey elə dağıldı ki,

tavan altında heç nə qalmadı.

-Ən salamatı,

Yazanın ürəyi idi;

…Ölərkən,

orqanlarını bağışlamışdı…

“Müharibə şeirləri” silsiləsindən

Müharibə vakansiya elan edib:

Şəhid olmaq istəyənlər qəbul olunur…

Yaş məhdudiyyəti var…

                 ***

Çal,aşıq,çal!

Biz uşaq olanda

Qara rəng-matəm rəngiydi…

Qara geyinərdi adamlar yasa…

Qırmızı geyərdilər toy,bayram olsa…

Qaralı libasdan qocaların acığı gəlirdi…

Qara yaylıqlı qadınlara hamının yazığı gəlirdi…

İndi qızlar,gəlinlər qara,

qəbirlər qırmızı “geyinir…”

-Çal,aşıq,çal!

Ordan bir “Şəhid havası!”

Qırmızı geyən oğlanlar,

Qara geyən qızlar oynasın!

Rusiya-Ukrayna

Müharibə…

Bomba atıldı,

Doğum evi dağıldı…

Elə o anda sığınacaqda

Bir körpə doğuldu.

Sonra daha bir,

Daha bir,daha bir…

Xəbəri göndərdi öz ölkəsinə

xarici müxbir.

Bir kadr da paylaşdı:

-Bu,xaraba doğum evi,

Və bu da doğulan körpə!

Rəsmin adı-Müharibə!

İnsanlar qonşu ölkələrə, üzlərinə açılan

qapılara qaçır,

Qoca,qadın,uşaq…

Yorulmuş,yaralı, üzü-gözü

Qara-qançır…

Neytral zonada yenə bir uşaq doğulur,

Yenə bir körpə!..

Nə yazılacaq “Doğum yeri”qrafasına-

Müharibə?!

                  ***

Müharibə gedən şəhər

Ağrı hissini itirib;

Evləri,binaları,ən gözəl xatirələri

yıxılır,

-Amma ağlamır;

Çünki ağlamağa vaxtı yoxdur,

Hələ ki,

Dağılmağa davam etməlidir…

Vladimir Vısotskini andıran səsiylə,

Oxuya-oxuya gedən əsgər

maşını düz ölümün üstünə sürur!..

Bu ölümün də baxtı yoxdur!

Söz bazarı

Bu gün söz bazarına getdim.

Bir tərəf qələbəlikdi.

Ucuz söz qalmamışdı;

O cümlədən,pislər belə…

Məsələn :-yaltaq”,”qorxaq”…

“Binamus”, “biqeyrət”,

“Vicdansız”tək sözlər hamsı

alınmışdı.

Bir ucdan alıcı gəlirdi,

Hər zümrədən…

Hara getdim,-

hər yerdə növbə…

Bir söz vardı,

Almaq istəyən ən çox qocalardı:

-“Tövbə!”

“Qəddarlığ”ı alan çox,

“Nankorluğ”u alan “N” qədər!..

Bəzi sözlər vardı ki,

Tələb təklifdən çox geriydi.

“Təmənnasız”,”minnətsiz”…

“Yaxşılıq”da onlardan biriydi…

Burdakı satıcıdan soruşdum:

Sizdə vəziyyət

necədi?

-Kasadlıqdı,-dedi.

-Burda ən ucuz söz “insan”

Ən baha söz,

“Azadlıq”dı…

Alma xanım

 Yaşı 70-ə çatmış qız idi Alma.

Simləri qırıq-qırıq saz idi Alma.

Camaatın dilində söz idi Alma;

-Anan ölsün,- deyirdilər,-Alma xanım!..

Anası çoxdan ölmüşdü,

-Alma xalası oğlunun üzüyün qaytaranda.

Bacısıyla üz-göz oldu yazıq qadın,

Dərd,qınaqdan öldü getdi…

-Anasından qarğış aldı Alma xanım.

-Səni görüm tək qalasan!

Ömrü boyu yalnız qaldı Alma xanım.

Sevdiyi də vardı, amma,

-Gəlmədilər,almadılar…

Etibarlı oğlan idi,subay öldü yazıq,o da…

Qara, qara qəlbli,qaratikan adamlar,-

“Öldürdülər”,ölmədilər,-

Ki,sevənlər bir gün görsün dünyada…

-Alma xanım,savadlıydı,ziyalıydı,

Abırlıydı,həyalıydı.

Özü haqda çox hörmətlə düşünürdü.

“O!”-deyirdi ürəyində özünə.

Bəzən güzgüdə baxanda

Üzünə,

“Ona”yazığı gəlirdi…

Daha aşiq olmadı “O!!!”

Ev aldı,evində işıq olmadı…

Of!..of!..

Axşamüstü pəncərənin qabağında dayanıb

qollarını qucayardı,-

Qollarının arasına almağa

Bir dənə uşaq olmadı…

Ox!..oxx!..

-Anan ölsün,Alma xanım!

Kim gördüsə Almanı,

-Üzgün gördük,dedilər.

-Deyən gərək,nəyin çatmır?!

-küskün gördük,dedilər.

-Ətrafında bacı-qardaş,

qonum-qonşu çoxdu, çox;

Bir-birinə oxşardılar

Adları fərqli idi.

-Oğul-uşaqdan gileyli,

Gün-güzəran da ki,yox…

Hamsı,hamsı dərdli idi.

-Vallah,deyirdilər,sənin,

fikrin-zikrin

bizdən azdı…

Alma xanım fikirləşdi;

“Kaş bir uşaq olaydı!..

“Ondan” sonra,-

miras davası olmazdı…”

Tale varmış…

Anam öləndən sonra

evlənmək istədi atam.

-Neyləsin yazıq adam,

7 il iflic qadını üçün

dua eləmişdi Allaha…

Cavanlardan kim eşitdi,

dedi,nahaq,

Neynir o yaşda kişi evlənməyi?

Ən çox evdəki bacım

üsyan edirdi bu qərara.

Anamın axirətliyi qonşu qadın,

Bir kəlmə demişdi ki,

Kişi arvadsız qala bilməz,-

Bacım az qalmışdı onu

evdən qovub çıxara…

Sonra…

Daha heç kəs qarışmadı…

-Anam nə qədər ki,sağdı,

Ruzidi,oddu,ocağdı,-

Evdə hər şey yolundaydı.

Yaxşı da olmasa,babatdı…

Yaşını bəhanə eləyib iş yeri

atamı işdən çıxartdı,-

Anamdan sonra…

Atam,onsuz az danışandı,

Daha da dinməz oldu,

Süstləşdi…

Arıqladı,

Səhhəti pisləşdi…

Atamızın ən ağır vaxtlarını

ən çox o bacım görmüşdü.

Danışır ki,bir dəfə həyətimizin iti

adamı tanımayıb hürmüşdü…

O zaman mən, qonşu kənddə,

“Sürgündə” yaşayirdım.

Çətin şəraitdə,dar gündə yaşayırdım…

Bir çətən külfət vardı o evdə…

Sevgidən çox nifrət vardı o evdə…

Müharibə,yoxluq,qıtlıq…

Söz-söhbətdən bezirdik…

-Nə qədər uzatsam da “iki addımlıqdan

“əlim çatmırdı atam evinə…

Adam ata evinə gedəndə sevinər,

Anasız evdə sevinc nə gəzirdi?!

-Bu gün hamı siyasətdən danışır.

Sizlərdən kim bilir,-ən böyük siyasətçi fələkdi!?

-Bacım illər sonra iki uşaqlı dul kişiyə ərə gedəcəkdi…

Xəbərin yoxdur…

Bu otağa günəş düşmür,

Qaranlıq və soyuqdur,-

Səhər burda açılmağı unudub…

Divardan asmışam gəncliyimi;

Məsum-məsum uzaqlara baxır…

Elə gözəldir,bəlkə elə şeirim yoxdur!

Zaman məvhumunu unutduğundandır ki,

Qocalmağı unudub…

Edip Akbayram oxuyur:

-“Səni sevən öldü,zalım,

Xəbərin yoxdur!..”

Bilmirəm,

baxdığın o uzaqlarda nəyi,necə görürsən,-

Baxma!

Gördüyün heç nəyin

zərrə dəyəri yoxdur…

Çünki,-

“Səni sevən öldü,zalım,

Xəbərin yoxdur…”

Doqquz yoxsa  altı

          (Pis şeir)

Mən göylərə yenə dava açmışam,

Sən ordasan, məsləhət ver,ay Dədə,

Yaz,-dedilər, yazdım, hanı oxuyan?

Şikayətə baxan yoxdu göydə də?!

                   ***

Bir vəsiyyət qoymadınız gedəndə,

“Anam laldı”, nəydi sənin bə dərdin?

Uman yerim, küsən yerim, -atamdın,-

Deməsən də öldün, -desən ölərdin?!

                       ***

Gedişiniz belə vacib idisə,

Yaşamağı öyrədib köçərdiniz.

“Həyat dərsi” boş keçmədi, gərək siz

Bizə övlad deyib dərs keçərdiniz…

                    ***

Böyük yoxdu üstümüzdə, neyləyək,

Təzə-təzə öyrənirdik yol-yolaq.

Başımıza sığal çəkib,oxşayıb

“Sağ ol!”-deyən olmadı ki, sağ olaq…

                      ***

İllər boyu ha aradıq,tapmadıq,

Doğruluqdu,ədalətdi…haqq hanı?!

Harda yağlı yemək varsa, bir harın,

Boynuyoğun arxasında yayxanıb..

                      ***

Haram yeyən, müftə yeyən başdadı,

Halaldırsa, sürüm-sürüm sürünür.

Bəlkə orda qayda-qanun başqadı?!

Doqquz bəlkə,ordan altı görünür?

                        ***

Hamı yazır;

Allah-tale,-biz şeir!

Son nöqtəni qoyan yenə göydədir!

Mən yazdığım,- uzaq başı, pis şeir…

-Sən yazdığın nədir,- belə göynədir?!

 Sonra…

İnsan hər şeyi sonra başa düşür;
Gündə bir iş,
anda bir fikir gəlir başına…
Dəqiqə bir,qol- bir,
Köhnə fikirdən daşınırsan təzə fikrə…
İnsan hər şeyi sonra başa düşür…
-Nərdtaxtada oyun gedir;
Zər atırsan…
Sevdiyın rəfiqənlə qoşa düşür!..
Nə uda bilirsən,nə də tüpürə…
Düşünürsən acı-acı:
-Niyə bizə sevilməkdən öncə
qorxmağı öyrətdilər?
-Yıxılmaqdan,əzilməkdən,
yanmaqdan…
Sonra…göyə baxmağı…
Anamızı-atamızı itirdikdən sonra
Özümüz öyrəndik itirməkdən qorxmağı…
-Dostları bir-bir dişimizə vurduq,
Ya dişimiz qırıldı,ya dostluğumuz…
Təsəlli verir yanımdakı arsız:
-Fikir etmə,vallah keçəcək!
Heç izi-tozu da qalmayacaq.
-Uşaqkən yanmışdın,gör heç yeri bilinir?
Acım üzümdən oxunur…
Sən onu bir də qəlbimə sor!!!
Görənlərin ya yazığı gəlir,
Ya da fağırı…
Hamı eyni şeyi deyir;
Darıxma,keçəcək axırı…
Əlbət,keçəcək!
-Uşaqlığımız keçmədimi?
-Gəncliyimiz keçmədimi?!
-Ömrümüz keçmədimi?!.

Kırım'ın Sesi Gazetesi

27 Şubat 2015 Tarihinde hizmet bermege başlağan www.kiriminsesigazetesi.com maqsadı akkında açıklama yapqan Mustafa Sarıkamış İsmail Bey Gaspıralı’nıñ bu büyük mirasına sahip çıqmaq ve onun emellerini yaşatmaqtır. Qırımtatar Türkleriniñ ananevî, körenek, ürf, adet kibi yaşamlarında ne bar ise objektif şekilde Dünya cemiyetine taqdim etilmektir.

Pin It on Pinterest