Genel

Sidametli’de Toy

Baaa, buyerde kayer eken?” Ong betime karadim, sol betime karadim, “Aha, köydemen! Kayzaman kelgen ekenmen buyerge??” Birde köp sesler keledi köyden, kim bar eken acep? Anau mal sobanga sorayim en aruvu. “Hooo emmi?”

-“Ne var yegen?”
-“Köyde kim var?”
-“Valla sizin köy galabaliktir, dügün var herhal!”
-“Kim evleniyormus da?”
-“Valla bilmiyem yegen”, dep mal soban coytuldu. Köyge mezardin astindan kirdim. Simdi hatirlagan edim. Üyge okunti kelgen edi Sidametlide birövnün toyu bar, herkez sakirildi, ve herkez MECBUR keliyk dep…
-“Ohhhhoooooo. Pati Sultan Memmet kelgen” dep bakirdi cogar mahalleden biröv,
-“Al Gazi ata??? sensinme? netip cürüsün buyerde?”
-“Anau toyga keldik, herkez köyde.”
-“Dedem? Babaannem?”
-“Ase Haci Abdillasiz toy bolameken?Hohoho!”
-“Ase men keteym Al Gazi ata, üyge barayim!”
-“Laylaha! tokta taga, Bekis ayyen biyerde, bir kolunu al!”

Bekis ayyemdinde kolunu aldim, hemen üyge taman cürmege basladim.

 -“Navu bala kim, Bektas,” dedi kart bir kisi, yandagi üyden.
-“Oooo bizim Pati kelgen, Anipe abamdin torunu aka.”
-“Olaymaa masallah, Kenan ulumdun uluma?”
-“Iyye aka.”
-“Kel kolumdu al taga essovlessek!”
-“Alayim ata!”
-“Tanidinma Pati atandi?” dedi arka betten Assabir atam.
-“Yook tanimadim Assabir ata, Hacibekir atayma?”
-“Yok onlar isgerde oturu, Hacikuvman birge, bu onun babasi, Dalluv atanda av!”
-“Dalluv atama? Ama men onu hes körmedim…”
-“Simdi kördün iste ulum, netedi baban, amcan aruvlerme?”
-“Hep aruvler, olarda kelir herhalde toyga.”
-“Aruv aruv! Kelsinler, otur say isiyk!”
-“Yok ata men üyge barayim!”
-“Amma Bostan kartabanalargada bir ket, bisiy ciberiyeken Anipege!”
-“Aruv, basta oyerge keteyim ase.” dep Bostan kartabamdin üyüne taman cürdüm, “Allah, Allah, herkez üyünü ongaripti da av!” dedim özü özüme.

 Kartabamalardin üyünün aldinada bir kisi oturu edi. Kim bolganini köp merak ettim.

-“Selamun aleyküm ata!”
-“Aleyküm selam cigen!”
-“Ata, Bostan kartabam üydeme? Yanina barayak edim?”
-“Yoksa sen Kenandin uluma? Masallah, kisinikiy edin sen!”
-“Ata men seni taniyamadim da, kusura bakma!”
-“Tanimassin, men ketgeli köp boldu, men Hamit enisten, Kartabandin bayi.”
-“Ama sen…”

O arada kartabam keldi, “Ma navdi, abama ber Pati, koskeldin gurban!”

-“Kos kördük kartaba, men keteyim, sagindim bizimkilerdi.”

Ve gene colga berdim özümdü.

“Buyerge kelgende Bedriye halama ugramay bolmaz, bir keteyim ogada”. dep cüremen cogarga taman.

“Aha Fatih kelgen kos keldin, gurban olurum, kayerdesin sen, Babaanen kas kündür seni soraydi!”

-“Anca keldim hala, seni körüp ketiykben hemen!”
-“Baaa Paik enistendi bir körde ket taga!
-“Odama buyerde?”
-“Aseee, toy barda av, herkez üyde, bizde Erecepben ballarini bekleymiz!”
-“Haaaa…”

Paik enistemdin kolunu algan sora, o yerden cogarga kettim. Sükrü atamman Zülkarye ayyem sekide oturu ekenler. Onlarmanda azakay konugan sonra bir cogaraman sesmege barip, suv iseym, dep o yaka taman cürdüm.

Onun yaninda üyden Ibram ata bakirdi

-“Sende keldinme len?”
-“Keldim Ibram ata, ase toyga!”

Cogaramanda kartlar kurtgalar tolu edi. Nogay bolganlari belli, ama kim bolganini tabamadim. Hepside toyga kelgen

“Yavv, ne üyken toy eken maret!” dedim öz özüme…

Tavdun yanindagi üyden sesler bar keledi, meni sakiradilar herhalde, bir barayim. Sekide bir kurtga oturu.

-“Ayye menime sakirdin?”
-“Ayye tuvu, men senin kartaban: Cennetkan kartaban!”
-“Sen Abdullah dedemdin bacisisinma?”
-“Ase!”
-“Ama sen…”
-“Toyga keldik, kir üyge HacKamil atandi da kör!”
-“Olaymaa? Odama keldi?”
-“Tabi isgerde!”

Isgerge kirdim, HacKamil atamdi körüp devam ettim.
Koca din üyünün aldinda Eskenler oturu eken. “Kos keldin Pati!” dep bakirdilar

-“Kos kördük!” dep devam ettim. Her üyde bolganday onlardin üyü de kalabalik edi. Bala saga, kart kurtga, her üyde herkez bar edi.

Onun yaninda üyde Meliya ayyemen, Üsler ata oturu eken. Olarman da selamlasip devam cürdüm, hayret üyler hep likma lik adam tolu, ne toyu eken bu???

Camidin kölgesinde Asay atamdi tabtim, yanindada Apatam bar edi.

-“Hooov Fatih, sendeme keldin.”
-“Keldik yav Asay ata, toyma bar eken ne!”
-“He toy bar, Baku ayyen taba börek saldi, ket bizim üyde ce. Sen süyedi ekensin.”
-“He yav, keteym ase!”

Bu firsatban tababörekde cermen dep, Baku ayyemdin yanina bardim.

-“Koskeldin anam koskeldin,” dedi Baku ayyem
-“Kel tababörek saldim, ballarga bermey saga beriyatirman.”
-“Savbol Baku ayye, senin taba böregin bir baska boladi!”

Biraz taba börekben ayak say isgen sora, Apatamdin yanina bardim.
Onuman sakalastik biraz, “masallah, hes kartaymaydi Apatam” demey ketemedim oyerden.

Sonunda bizim mahalle köründü. Assadik atam sekide oturu eken. Tabi oda dedem sayilir, yanina barmay bolmaz.

-“OOOO Patimiz kelgen! Masallah, netedi Kenan, Haci Kemal, Erecep, bizim Rahim, Paruv aruvlerme?”

-“Aruvler ata, hepsi kelir herhalde!”
-“Hee kabarlarini aldim, keliyeken olarda!”
-“Desene köy kalabalik!”
-“Ase!”
-“Ediya ayyem mundama?”
-“Hee isgerde, EDIYAAAA, Pati kelgen bir kes!”

Isgerden sokrana sokrana Ediya ayyem keldi,

-“OOO Pati, koskeldin!”
-“Kos kördük ayye, men endi üyge barayim Babaanem Dedem bekleytagandir.”
-“Ase, hemde dört közben!”

Sonda bizim üyge yaklastim. Babaannem asene de eken, meni kördü

“PATTTIIIIIIIM kelgen!” dep cuvurup keldi. Kusaklastik. “ALLAHIM NE ÜYKEN BIR MUTLULUK!” dep düsündüm, cillardir körmegenim, saginganim, birtek, canim Babaannem.
-“Kel Deden Albek üyde, ketiyk oda sagindi seni, ama dikkatli bol üyken misapirler bar.”
-“Kayerden kelgenler?”
-“Bilmem deden cogaramandan tabip akeldi bir eki kart!”
-“Allah, Allah, Onlarda ma toyga kelgen?”
-“Hee, kas kündür milletge telasa boldu soykadin toyu.” 

Ve Dedemde Albek üyde oturu edi. Tabi onu da kusakladim, bir türlü taslayasim kelmedi. Ase, kas cildir onuda körmeymen, insan saginadi.

-“Kolunu alaym Dede!”
-“Hoooop tokta basta nau kartlardin kolunu al taga, olar menden üyken!”
-“Alayim ata”
-“Savbol, sen Abdilladin torunu ma?”
-“Iyye ata!”
-“Menimde torunumsun, mende Ahmed atan, amma basta menim yanimdaginin kolunu al!”
-“Alayim ata!”
-“Men Selim atan, ulum, Ahmeddin akasi, Abullahdin atasi! Amma menden avel yanimdagina bar!”

En son yakda baya kart bir kisi oturu edi. Yorgun argin bir hali bar edi. Betinden cillardin asuvi okunatagan edi.

-“Ata alayim kolunu!”
-“Savbol ulum. Men Selimdin akasi, Ahmeddin atasi, Mahmut atanman. Taga toyga keldim buyerlerge!”
-“Senin atan kayerde ata?”
-“Tasladik olardi, kaldilar aniyakda, gemimen keldik biyerge!” dedi, közünden eki tamla yas agdi.
-“Cogaramandagilar kim ata?”
-“Olarda bizim emsaller, köydün atalari, herkez üyüne ketiyk, ama kartlik iste, herkez bizdi biröv tanip, aketseken dep bekleydi. Köy degisken tabi. Bizim zamanimizda baska edi. Taa Seyit ben Ahmed kardaslar bile buyerde bugün!”

-“Ase bu toy kimdin toyu ata?”
-“Bu toy herkezdin toyu, bu toy Köstengildede bar, Akindede, Kirkkuydada, Mandiradada, Karakuradada, Sekerdede, Hepsinde bar. Nogaydin toyu bu toy. Bu toy insandin toyu. KIYAMAT toyu bu toy! Ölüler tirilgen, herkezler ciynalgan, erten baslayaklar keri kaytbaga, ama hepbirge ketiykbiz mahsarga, sora herkez hak etgen ebedi cerine!” 

Memba : Fatih Polat

Kırım'ın Sesi Gazetesi

27 Şubat 2015 Tarihinde hizmet bermege başlağan www.kiriminsesigazetesi.com maqsadı akkında açıklama yapqan Mustafa Sarıkamış İsmail Bey Gaspıralı’nıñ bu büyük mirasına sahip çıqmaq ve onun emellerini yaşatmaqtır. Qırımtatar Türkleriniñ ananevî, körenek, ürf, adet kibi yaşamlarında ne bar ise objektif şekilde Dünya cemiyetine taqdim etilmektir.

Pin It on Pinterest