ABIBULLA VE BEKIR ODABAŞ
Tarihnı bılmemız kerek, tuvıl sade yanlışlarnı sılmege, asılında hayatımıznı doğrı colğa salıp yaşamaqnın gayelerını sonına ketırmek uşın. Dünyanın qadimi zamanlarını anca kormege meraqlanıp yaratamız bırnevi sistema, hayatın tam qayaqa barıp urulğanın şubelenemız; romen ulu şairı Mihay Eminesku (bız onın şaheserını tatarca ve türkçe tercümesını yaptıq” Tan Yıldızı” serlevasıman bır qaş basımda da dünyamızğa tanıttıq) yaza:
“Asılında, andan, mından, bır hatıra anca keler,
Tuşuncenın bır kolgesı, belkı bır parşa defter.
Sen de bılmiy qalarsın hayatında bolğanlarnı
Başqasımı oğraşacaq çozıp alay geşkenlernı?”
(G.Akmolla, tercüme kitabı, M.Eminesku, I-cı Mektup, “Romen Lirik Klasik Çağdaş Antolojyası, 2012, s. 48)
Bonday vaziyette bıle mecburmız geşmışlernı bılıp kunumızge ve yarınğı kunlerge qapılarnı aşmağa. Bondan 102 sene evvel Balabanımız ve dayımız Müstecip Ülküsal yazğan:”1918‘ın yazında köylere bir haber yayıldı: Kırım’da kurulmuş olan milli Kurultay hükümetinin özel murahhası Bekir Sıtkı Odabaş vapurla Istanbul’a giderken Köstence’ye uğrayıp birkaç saat kalmış, ileri gelen birkaç kişi ve bilhassa şair ve muallim Mehmet Niyazi Efendi ile görüşmüş. (…) Dobruca’daki Kırım Türklerinin vatanlarına gelip çalışmaları gerektiğini, münevverlere ve öğretmenlere acele ihtiyac olduğunu …”(M.Ülküsal, Kırım Yolunda bir Ömür, Ankara, 1999; bız 2014, 2018 de romencege çevırdık ve basım yaptıq. Aini kitabında, 143 sayfada, yaza:“Kırım Sovyet Muhtar Cumhuriyeti Başkanı Veli İbrahim’in başkanlığı altında toplanmış olan Bakanlar Kurulu, Dobruca’da yaşayan Kırım asıllı Türklerin Kırım’a göçürülüp yerleştirilmesine karar vermiş. (…) Bu haber şair ve öğretmen Mehmet Niyazi Efendi’ye de bildirilmiş. Haberi 1926 da Şubat ayında almıştım” (ayni kitap, s.143).
O zamanın ilerı kelgen ağaları tuşuneler ki Romanya ve U.S.arasında bonday anlaşma yoq!“Yahudi qorqısına qarşı Moskova muvafakatını bergen 40.000 kışı uşın”! Müellif yaza 1970 – lerde.
Riza Fazıl ve Safter Nagaev merhum Ağalarımızın kitabında “Qırımtatar Edebiyatının Tarihı”, 2001 Aqmesçit, qardaş Odabaşlar yazılı, Abibulla (1881-1938) ve Bekir (?-1929). Abibulla O. şiir,maqale yaza, dergı çıqara, Parlamento çalışmaları aytıla, aşlıq teması bellene, Baku tıl ve eğitim sempozyonlarına taraf ala, 1928 de mahpuske atıla, olım cezası 10 cıl lagerge avuşa.Orta Asya da cerleşıp qala. D.Ursu, romen tarihçi yaza ki A.Odabaş 1938 de tekrar mahpuske berıle.
Bolıp, tarihımızge geşken olaylarnı 100 cıl sonra qonuşqanda peşmanlarğa qalamız, anca aqiqatnı meydanğa almağa oğraşamız: Vatan bıznı unutmağan, gerı şaqırğan, siyasi meselelernı cenalmadan gerıde qalıp qaranlıqta yaşağanmız. Derken “qaranlıq” anlaşılsın oz tarihımız ve oz medeniyetımız.Zamanımız ın caşlarında bolğan qayıtsızlıq kop sorğılarnı meydanğa sala menım yazğanlarım zamanman aqtarılğanda tabi ki yanlış ve tuzeltmelerge qalacaq.Qırımdan, Türkiye’den bılgı qarağanda, bılgı ve yardım topladım, kenede mecburman tavırnı almağa. Tatarca ya türkçe oqumadım, sade romence eğitim aldım ve romenlerın aydınlarından yardım kordım.
