Gagauz Türklerinin büyük kültür adamı Dimitri Karaçoban
DİMİTRİ KARAÇOBAN (1933-1986)
Komrat’a bağlı Beşalma köyünde doğan ve Maksim Gorki Edebiyat Enstitüsü’nden mezun olan Dimitri Karaçoban etnolog, müzeci, ressam ve edebiyatçı olarak tanınır. Doğduğu köyde bir etnoloji müzesi kurmuş ve burada 20 yıl boyunca müdürlük yapmıştır. Geçirdiği bir buhran sonucu 1986 yılında kendini trenin altına atarak intihar etmiştir. Kurduğu ve uzun yıllar müdürlüğünü yaptığı müzeye 1988 yılında Dimitri Karaçoban’m adı verilmiştir.
1957 yılında Moldava Sosyalisti gazetesinin haftalık ilavesinde çıkan şiiriyle edebiyat hayatına atı-lan Karaçoban’m ilk şiir kitabı 1963’te çıkan İlk Laf ‘tır. Bu eserini Yanıklık (1968), Bayılmak (1969), Per-senglar (1970), Alçak Saçak Altında (hikâye 1966) adlı eserleri takip eder. Şiirlerinden yaptığı seçmeleri Stihlar (1984), nesirlerinden yaptığı seçmeleri de Proza (1986) adıyla yayımlar. Karaçoban’m Prizvaniye Serdtsa (1970) “Ruhun Tutkusu”, Zelenoya Plamya (1972) “Yeşil Alev”, Azbuka Otkntiy (1989) “Başlangıç” adlarını taşıyan üç şiir kitabı Rusça ola-rak çıkmış, bazı şiirleri Azerbaycan Türkçesine ak-tarılmıştır. Eserlerinde çoğu kez felsefî bir derinlik ve hayatın türlü cephelerinin renkli görüntüleri göze çarpan Karaçoban, çağdaş Gagavuz insanının ve kültürünün bir sözcüsü gibi davranmış, ayrıca Nasrettin Hoca fıkraları ve masallar derlemekten, şiirlerinde mâni gibi halk edebiyatı nazım şekillerini kullanmaktan geri durmamıştır.
1986 yılında, karısının ölümüne çok üzülen Dimitri Karaçoban, kendini bir trenin önüne atarak hayatına son vermiştir.
