Demir Qapı – Hansarayda ekinci azbarnıñ kirişine açılğan namlı qapı
Hansarayda Ekinci Azbarnıñ Kirişine Açılğan Namlı Qapı ‘Demir Qapı’
Bu kiriş, 1503 senesinde Moskvağa kete ekende Qırımda tutulğan İtalyan mimar Alvise Lamberti da Montagnana tarafından yasaldı. Demir Qapı Salaçıqtaki I Meñli Geraynıñ qurdurğan eski sarayından ketirildi.
Mermer portal, qorent başlıqlı payeler, söveler, yarım daire şeklinde bir alınlıqnen ince-ince işlengen kabartma süslemelerinen renessans üslübinde bir eserdir. Alınlıqta Geray sülâlesi ve Qırım Hanlığınıñ timsali Taraq Tamğa ve ortasında kitabe bardır. Kitabede
“ Bu saraynıñ saibi ve bu memleketniñ hanı, büyük han Meñli Geray, Hacı Geray hannıñ oğlu. Alla onı ve onıñ qorantasını er eki dünyada qorusın. Bu qapı eki qıtanıñ ve eki deñizniñ haqanı Hacı Geray han oğlu Meñli Geray Han emrinen quruldı ”
dep yazılğan.
Демир Къапы – Хансарайда экинджи азбарнынъ киришине ачылгъан намлы къапы.
Бу кириш, 1503 сенесинде Москвагъа кете экенде Къырымда тутулгъан Итальян мимар Алвисе Ламберти да Монтагнана тарафындан ясалды. Демир Къапы Салачыкътаки I Менъли Герайнынъ къурдургъан эски сарайындан кетирильди.
Мермер портал, къорент башлыкълы паелер, сёвелер, ярым даире шеклинде бир алынлыкънен индже-индже ишленген кабартма сюслемелеринен ренессанс услюбинде бир эсердир. Алынлыкъта Герай сюлялеси ве Къырым Ханлыгъынынъ тимсали Таракъ Тамгъа ве ортасында китабе бардыр. Китабеде
” Бу сарайнынъ саиби ве бу мемлекетнинъ ханы, буюк хан Менъли Герай, Хаджы Герай ханнынъ огълу. Алла оны ве онынъ къорантасыны эр эки дюньяда къорусын. Бу къапы эки къытанынъ ве эки денъизнинъ хакъаны Хаджы Герай хан огълу Менъли Герай Хан эмринен къурулды ”
деп язылгъан.
