Kültür Sanat

TATARIM

Baş ustümde dolaşıyır bir bulut, 
Maña diyur: “Tatarlığı sen unut!”
Hayır, dostum, sen bu dertten fariğ ol,
Şu sözleri hatiriñde eyi tut:

Sen ne derseñ – tatar oğlu tatarım,
Tatarlıqtır menim iftiharım!
Latif bahar ruzgarları küserse,
Dört taraftan accı yeller eserse,

Yerler, kökler, dağlar, taşlar, deñizler
Yüz çevirip yollarımı keserse,
Yol aramam, ortalıqda yatarım,
Amma derim: Tatar oğlu tatarım!

Qorqunç şemşek iç turmayıb çaqarse,
Er tarafı yıldırımlar yaqarse,
Biñ yıl yagmur, burçaq, qar, buzlar yağıb,
Düşen seller ortalığı yıqarse,

Yukselirim, alçalırım, batarım, 
Yer altına kirsem, yine Tatarım!
Dünya batsa, derya taşsa, çağlasa,
Ay, küneş de qorqub qaçsa, ağlasa,

Yedi qat yer, yedi qat kök birleşib, 
Tatarlıgı inkar etse, saqlasa,
Yeri, kokü bir-birine qatarım, 
İnkar etmem, yine tatar , Tatarım

Cebrail saña şaatlıq iderse, 
Mikail de qısmetini keserse,
Azrailin elinde qılınç kelib
İsrafil de soñ Surını üflerse,

Haqqıñ uzurında biñ yıl yatarım,
Red iderse, zorle derim – Tatarım!
Arş-i-ala ahirete enerse, 
Levh-i-mehfuz köz ögüme kelirse,

Yedi ceennem, sekiz cennet,
bir sırat Avaz keser, tatar degilsiñ derse,
Cumlesini bir tarafa atarım, 
Ceenneme kitsem, yine Tatarım!

Ğılmanlar da senden taraf olurse, 
Cennet gurilerinden soralırse, 
Er millete cennetten yer verilirse, 
Tatar olan, cennetten quvulırse, 

Abdiya-cihande yanarım,
Lakin yine Tatar, Tatar, Tatarım!..

Qırım, 1918 s. Cemil KERMENÇİKLİ

Cemil Kermençikli
Cemil Kermençikli

Cemil Kermençikli 1891 senesi Qırımnıñ manzaralı Kermençik köyünde doğdı. Babası Seitabla İbraim ve anası Avaşerfe hanım öz deviriniñ oqumışlı, bilgili ziyalıları olup, evlâtlarınıñ beşevini de, bilgili ve aynı zamanda vetanperver olaraq terbiyelediler.

Qorantada ekinci bala esap etilgen Cemil, başlanğıç tasilni ana-babası açqan köy mektebinde alıp, Bağçasarayda eñ metin sayılğan Abdualim namında mektepte oquvını devam etti. Bundan soñ o, Bağçasaraydaki “Zıncırlı” (Qırım), daa soñra İstanbul (Türkiye) ve Örenburg (Rusiye) Medreselerinde oqudı.

Vetanına qaytıp kelgen soñ, o başta “Tercüman”, “Millet” gazetaları ile işbirlikte bulundı. Soñra bir tamam maarif işlerile oğraştı. O Qırımnıñ çeşit yerlerinde – mekteplerde muallim çalıştı.

Cemil Kermençikli ocalıq faaliyetini devam eterek, publitsistika janrında da israrlıq kösterdi. Onıñ, eñ aktual mevzularda yazılğan publikatsiyaları biri-digeri artından matbuat saifelerinden yer aldı. Cemil Kermençikli teren bilgili muallim em de keskin publitsist olmaq ile bir sırada o, Qırımnıñ aqiqatta ateşin şairi sıfatında da, meşur bir şahs olaraq bellidir.

Şairniñ cümert qalemi astından çıqqan “Atım”, “Eski mektepler”, “Uçurumın başındayız”, “Soñ söz”, “Tatarım”, “Sevin, ey, şanlı millet!”, “Şairin göñlü” ve diger sıra-sıra nazm eserleri aqlı olaraq ebediyetten yer aldı desek, aslı da mubalâğa olmaz. Sebebi, Cemil Kermençikliniñ er bir şiiri, şiirindeki er bir satırı teren felsefiy mana ile suvarılğandır. Albu ise, nazmiyet mühlislerini maneviy – intellektual ğıda ile teminlep turğan bitmez-tükenmez menba çoqrağıdır.

Söz sırası bu yerde bir şeyni daa qayd etip keçmeli ki, kettikçe, Cemil Kermençikliniñ yaratıcılığına nisbeten meraq ep artıp barmaqta. Mezkür ceryannı em universitet talebeleri arasında, em de ilim-fen ehli sıralarında rastketirmek mümkün. Böyle misallerden birisi, genç alim Tair Kirimov tarafından, Cemil Kermençikliniñ icadiy mirasından nümüneler toplanılıp, “Ma-bih-il iftiharım – Qırımlıqtır menim ğururım” serleva astında ğayet qıymetli kitap çıqarıldı (2005 s.).

Cemil Kermençikli 1937 senesi iyün 27-de yaqalanılıp, 1942 senesi yanvar 22-de Arhangelsk lagerlerinde, (Arhangelsk şeeri. Talaga köyüniñ sol saili, p/q №136/2), kendi ecelini taptı. Başqaca söyleycek olsaq, sovetler imperiyasında yaşağan yüzlerle, biñlerle, millionlarle… insanlar kibi, bu adaletperver qırımlı şahs da, bolşeviklerniñ (kommunistlerniñ) ecel degirmeninde elâk oldu.

Kırım'ın Sesi Gazetesi

27 Şubat 2015 Tarihinde hizmet bermege başlağan www.kiriminsesigazetesi.com maqsadı akkında açıklama yapqan Mustafa Sarıkamış İsmail Bey Gaspıralı’nıñ bu büyük mirasına sahip çıqmaq ve onun emellerini yaşatmaqtır. Qırımtatar Türkleriniñ ananevî, körenek, ürf, adet kibi yaşamlarında ne bar ise objektif şekilde Dünya cemiyetine taqdim etilmektir.

Pin It on Pinterest