Makedonya’da “Balkanlarda Barışın Dili Türkçe” Paneli
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) desteğiyle Makedonya Türk Sivil Toplum Teşkilatları Birliği (MATÜSİTEB) ile Uluslararası Balkan Üniversitesi (İBU) tarafından Makedonya’nın başkenti Üsküp’te 21 Aralık Türkçe Eğitim Bayramı çerçevesinde “Balkanlarda Barışın Dili Türkçe” konulu panel düzenlendi.
Düzenlenen panele, TİKA Balkanlar ve Doğu Avrupa Daire Başkanı Mahmut Çevik, eski AK Parti Sakarya Milletvekili Mustafa İsen’in yanı sıra Makedonya Kültür Bakanlığı temsilcileri, ülkedeki Türk kurum ve kuruluşlarının temsilcileri, bölgeden akademisyenler ve çok sayıda davetli katıldı. TİKA Balkanlar ve Doğu Avrupa Daire Başkanı Çevik, burada yaptığı konuşmada, Balkanlar ve Doğu Avrupa ülkelerinde 2 milyona yakın Türk toplumunun yaşadığını ifade ederek, Türkçe’den Hırvatça, Sırpça, Boşnakça ve Arnavutça gibi bu coğrafyanın dillerine 7 ile 8 bin kelime girdiğini vurguladı. Türk kültürü ve dilinin yüzyıllar boyunca Balkan kültürünü beslediğine dikkati çeken Çevik, “Rumeli’nin müziğinde, sesinde, ağzında, gözyaşında Türkçe vardır. Rumeli’de birbirimize saygının dili yine Türkçe’dir.” şeklinde konuştu. Çevik, “Bursa’daki kültür ne anlama geliyor ise Selanik de Gümülcine de İskeçe de aynı kültürü ifade ediyor. Edirne’de kültür hangi anlama geliyor ise Filibe de Burgaz da Manastır da aynı kültürü ifade ediyor. Sakarya’da kültür neyi ifade ediyor ise Üsküp’te, Prizren’de, Priştine’de Tiran’da da aynı kültürü ifade ediyor.” değerlendirmesinde bulundu. “Makedonya Türkçesi bir edebiyat Türkçesidir” diyen Çevik, Rumeli insanının, barışın dili Türkçe ile bölgede Osmanlının somut ve soyut kültürel mirasına sahip çıkmanın gayreti içerisinde olduğunun altını çizdi.
İsen de Balkanlar’a coğrafi gözle bakıldığında, bu bölgenin dik dağlar, derin vadiler, geçit vermeyen akar sularla çok fazla bölündüğünü ve bunun başta insan olmak üzere bütün canlıları da şekillendirdiğini belirtti. Bunun neticesinde Balkanlar’ın ancak üzerlerinde bir şemsiyenin var olduğu tablolarda birlik ve beraberlik içinde olduğunun altını çizen İsen, “Osmanlıların bölgeye gelmesiyle birlikte yeni bir yapı ortaya çıktı ve adına Pax-Ottomana dediğimiz yaklaşık 700 yıl süren bir barış dönemi ortaya çıktı ve bu barış döneminde iletişimi sağlayan en önemli dil Türkçe oldu. Bir anlaşma, bir ‘Lingua Franca’ meydana geldi.” şeklinde konuştu. Türkçe’den Balkan dillerine girmiş 8 bine yakın tescil edilmiş kelime olduğunu söyleyen İsen, bu kelimelerin büyük ölçüde medeniyetle ilgili kelimeler olduğunu kaydetti. İsen, Balkanların çok renkli yapısıyla dünyada örnek bölgelerden birisi olduğunu vurgulayarak, “Balkanlar’da Türkçe bir şehir diliydi, bir uygarlık diliydi, bir şehirlilik diliydi. O bakımdan bugün de bu renkli yapı devam ediyor, etmeli.” dedi.
“Bir milletin varlığı, dilinin varlığıyla devam etmekte, varlığını bununla sürdürmektedir.”
İBU Rektörü Prof. Dr. Mehmet Dursun Erdem ise 2006’da İBU’nun kurulmasında gösterdiği gayretten dolayı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkür ederek, Mustafa Kemal Atatürk’ün “Türk dili Türk milletinin kalbidir, zihnidir” sözünü hatırlattı. Erdem, “Dil bilinci Makedonya Türklüğünde aslında Türkiye’den daha güçlüdür diyebilirim. Bir milletin varlığı, dilinin varlığıyla devam etmekte, varlığını bununla sürdürmektedir.” dedi. Mehmet Akif Ersoy, Yahya Kemal Beyatlı, Turgut Özal gibi isimlerin Türkiye Cumhuriyeti devletinin varlığıyla adeta bayraklaşmış isimler olduğunu söyleyen Erdem, “Bu isimlerin bazı terör örgütleri tarafından, özellikle FETÖ terör örgütü tarafından kullanılması bizi incitmekte ve yaralamaktadır.” diye konuştu.
Öte yandan, MATÜSİTEB Başkanı Hüsrev Emin, 21 Aralık Makedonya Türkçe Eğitim Bayramı’nın Makedonya Türklerinin en önemli varlık ispatının olduğunu vurgulayarak, “İnşallah bu 6-7 asır süregelen bu Türkçe sevdası, Türkçe’ye sahip çıkma olgusu inşallah bundan sonra da burada devam edecektir ve ilelebet bu topraklarda Türkçe payidar olacaktır.” ifadesini kullandı. Prof. Dr. Ali Kafkasyalı’nın moderatörlüğündeki panelde bilim insanları dille ilgili konularda sunum yaptı.
