KAZAK TÜRKLERİNDE “BETAŞAR” DUVAK AÇMA GELENEĞİ
Betaşar temizliğin, saflığın ve aseletin simgesi olup Kazaklarda göçer konar döneminden günümüze kadar uzanan çok güzel bir gelenektir. Betaşar düğün günü gerçekleşir ve damat evinde gelinin yüzü misafirlere gösterilir. Gelini önce ayrı bir odada yüzünü tamamen kapatıp kimseye göstermezler. Düğüne gelen herkes toplandıktan sonra gelinin yengeleri “Jar, jar”(Yar, yar) şarkısı eşliğinde gelinin başına “şöküle”(Kazakların milli bayan şapkası) takip, yüzünü duvakla kapatıp misafirlerin önüne çıkartırlar. Betaşar için özellikle akın (ozon, şair) çağırtılır. Akın gelin, damat ve akrabaları hakkında doğaçlama şarkı söyler. Şarkıları karşılığında ona “körimdik” (hediye) verirler. Akın’ın söylediği herkes için gelin eğilip selam verir. Buna Kazaklar “salem salu” derler. Tüm akrabaları hakkında şarkı söyleyip bitirdikten sonra akın domburasının (sazının) uçuyla gelinin duvağın kaldırır. Gelinin kaynanası gelinin ayağına ve misafirlere doğru para ve şeker saçar. Misafirler bundan nasiplenmeye çalışırlar. Gelin ve damadın yoluna beyaz hali serilir. Kazaklar buna “Ak Yol” derler. “Ak Yol” bu evliliğin ter temiz, mutlu ve huzurlu başlayıp sonsuza kadar devam etmesi anlamına gelir.
Bu gelenek Kazakistan’ın bazı bölgelerinde az çok değişikliklerle kutlanılır. Örneğin Kazakistan’ın Güneyinde gelinin beyaz baş örtüsünün ucuna taş bağlanır. Buna “oktay” derler ve gelinin her selam verişinde daha fazla eğilmesini sağlar. Betaşar için özel yemekler yapılır. Damadın yakınları tabakla misafirlerin arasından dolaşarak para toplarlar. Toplanan paranın tamamını akına mükafat olarak verirler.
Tüm bu adetler yerine getirildikten sonra, misafirler sofraya davet edilir ve düğün yemek eşliğinde şarkı, oyun ve eğlencelerle devam eder…
