İLİM, BİLGİ VE ÜNER AQQINDA – QIRIMTATAR ATALAR SÖZLERİ

İLİM, BİLGİ VE ÜNER AQQINDA
İlim – aqıl çoqrağıdır.
İlim qazanmaq – taş kemirmek demektir.
Aqıl – yarı baylıq.
Zenaat – altın bilezliktir.
Baba üneri balağa miras.
Oqumaqnıñ ertesi – keçi yoq.
Bilmemek ayıp degil,
Ögrenmemek ayıptır.
Altın yerde qalsa da, bilgi yerde qalmaz.
Anadan körgen – ton biçer,
Babadan körgen – oq atar.
Alim olmaq qıyın degil,
Adam olmaq qıyın.
Ögrenmek qolay, ögretmek qıyın.
Kitap – bilgi anahtarı.
*****
Oqumaq-yazmaq – inenen quyu qazmaq.
Bilegi küçlü birni yıqar,
Bilgisi küçlü biñni yıqar.
Sen ögrenmeseñ zaman özü ögretir.
İlim qazanı aç qalmaz.
Bilmegeniñni soramaq ayıp degil.
Cailge söz añlatmaq –
Devege endek atlatmaqtan zordır.
Şegirt işni çoq bozar,
Bir künü ustasını ozar.
Baba ünerini taşlama.
Yigitke qırq üner de azdır.
Ünerli qolda bereket bar.
Eñ yahşı dost – kitaptır,
Eñ yahşı zenginlik – bilgidir.
Ögrenmek içün yaşa, yaşamaq içün ögren.
Oquvsız bilgi yoq,
Bilgisiz künüñ yoq.
Çeber qoldan suv içmek de fayda.
Aşıq oynağan – azar,
Top oynağan – tozar,
Oquğan episini ozar.
Şegirt olmay, usta olmazsıñ.
Üneri bar aç qalmaz.
Çoq körgen çoq bilir.
Caillik – can azabıdır.
Sen oqumasañ, zaman seni oqutır.
Bilgen bilgenini işler,
Bilmegen parmağını tişler.
Bilgen bilgisine işanır,
*****
Bilmegen nege işanır?
Zenaatı yoq kişiniñ,
Lezeti yoq işiniñ.
Fikir özen degildir – tıymaq olmaz.
Caillik – faqırlıqtan beterdir.
Tikensiz gül olmaz, meşaqqatsız – zenaat.
Zenaat – insannıñ baylığı.
Zenaatsız adam – meyvasız terektir.
Ünersizge dünya tar.
Bilgeniñni söyle, bilmegeniñni diñle.
Ocağa, ana-babaña etkeniñ kibi ürmet et.
Qalem – qılıçtan keskindir.
Oquvnıñ soñuna çıqmağan cailden beter.
Çeber elinden belli olur, oqumış – tilinden.
Eñ yahşı güzellik – edep ve bilgi güzelligidir.
Ünerniñ artığı yoq.
Ünerliniñ qolu altın.
Çoq işlegen usta degil de,
İşniñ usulını bilgen ustadır.
Mektep körmek – insan içün devlettir.
Ustadan da usta bar.
Üner erniñ qanatı.
Bilmez qızğa tögerek – örnek.
Yapqan usta degil, yaptırğan ustadır.
Çoban çoban olsa, tekeden ulaq alır.
Yerge baqqan, kökni körmez.
Ustağa berdiñmi – qoluñnı tart,
Bilgenge berdiñmi – tiliñni tart.
*****
Dünyada eñ qıyın şey – añlamağanğa añlatmaqtır.
Alim olmaq qolay, adam olmaq qıyındır.
Yaşlıqta bilgen – taşqa yazğan,
Qartlıqta bilgen – buzğa yazğan.
Tikişni çeberge tiktir de,
Çolaqqa min taqtır.