Enver Özenbaşlı
İnsan bu fani dünyağa kele, belli bir vaqıt yaşay, soñra baqiy dünyağa yol ala. İşte, bu “belli bir vaqıt” denilgen aralıq içerisinde, er bir adam imkânı yetişkeni qadar bu fani dünyada özünden iz qaldıra. Bu “iz” çeşit ola: büyük, orta, ufaq, pek ufaq ve ilâhre…, ve ilâhre… Ebet, iz qaldıruv ceryanında yalıñız insan zatı degil de, Yer üzerindeki bütün nebadat – tabiat iştirak ete. Deycegimiz, Büyük Mevlâmnıñ ikmetile insaniyet tarafından, tabiatnıñ ğayrı nebadetları tarafından qaldırılğan izler dünyanıñ ketişatına – durumına mıtlaqa kendi tesirini köstere.
İşte böyle noqtaiy-nazardan yanaşıp, şimdi söz yürütilecek insan Enver Özenbaşlı, şu tabiatnıñ bir cismi sıfatında, olduqça kendi izini qaldırmaq meselesi üstünde usanmadan çalışıp kelmekte. Başqaca söyleycek olsaq, o özüniñ bütün añlı ömürini doğmuş milletine, halqına, Qırımına – onıñ aydın kelecegine bağışlamaqta. Zanımızca, vaqıt-saati kelir, bu intellektual tarafından qaldırılğan “izler” ögrenilir, oña degerli qıymet kesilir. Sebebi, VAQIT degen cenabu aliyleri, er şeyni yerli-yerine qoya. Bu da aqiqat!
Enver Özenbaşlınıñ derc yapqan er bir kitabı, yazğan maqalesi, atta dünya yüzüni körgen ufaq haberçigi bile halqnıñ, Vetannıñ doğrudan-doğru aksi desek, aslı da mubalâğa olmaz. Obrazlı söyleycek olsaq, onıñ atqan er bir adımı, alğan er bir nefesi, yüreginiñ er bir uruvı doğmuş Qırımınıñ nabızı ile aenkdeştir.
Enver Özenbaşlınıñ yazıp derc etken kitapları mezkür fikirlerge açıq-aydın misal ola bilir. Mına onıñ qalemi astından çıqqan kitaplarnıñ bazıları: “Qırımtatar adları. Krımskotatarskiye imena”, “Krımtsı” (Qırımlarnıñ tarihı, etnografiyası ve tili meselesinde ilmiy işler cıyıntığı), “Ğurbette vefat etken qırımlarnıñ Baştaş yazıları”, “Özenbaş ve özenbaşlılar”, “Aytımlar luğatı”, “Qırım muacirleri. 1860 – 1862”, “Tenqidiy maqaleler. Kritiçeskiye stati”, “Qırımnıñ idariy taqsimatı”, “Nekotorıye zameçaniya k “Manifestu krımskotatarskih natsionalistov”.
Enver Özenbaşlı bir sıra Bütünsoyuz, Halqara, Cumhuriyetlerara ilmiy konferentsiyalarda, simpoziumlarda iştirak etti. O mezkür tedbirlerniñ minberlerinden qırım tili, tarihı, folklorı boyunca ilmiy maruzalar ile çıqışta bulundı…
Böylelikle, bu tedqiqatçınıñ ilmiy laboratoriyasına azaçıq olsa da, ekskurs yaptıq. Aydıñız, endi bu zatı aliylerniñ tercimeialına da biraz dalayıq.
Enver Memet oğlu Abdulla (tahallüsi Özenbaşlı) Qırımdan uzaqlarda, ceza yerlerde – Samarqand şeerinde (Özbekstan) 1956 senesi fevral 20-de doğdı. Orta mektepni bitirgen soñra Samarqand gidromeliorativ tehnikumında tasil aldı, orduda hızmet etti, qurucılıq teşkilâtlarında çalıştı. O, 1984 senesi Nizamiy adına Taşkent Devlet pedagogika institutınınıñ (şimdi universitet) – qırım filologiyası bölügini bitirdi, Samarqand vilâyeti Ocalarnıñ ihtisasını yükseltüv institutında qırım tili usulcısı vazifesinde faaliyet kösterdi.
Doğmuş beşigi – Qırımğa 1988 senesi qayttı. O, Vetanında Qırım ülkeşnaslıq müzeyiniñ etnografiya bölüginde ilmiy hadim, Qırım Devlet müendislik ve pedagogika institutında (şimdi universitet) ve Donetsk şeerindeki Ukraina İslâm Ünivesitetinde muallim, “Qırım” gazetinde edebiy muarrir, qırım tili ve edebiyatı İlmiy-tedqiqat Merkezinde ilmiy hadim vazifelerinde çalıştı.
Ömüriniñ ekseriyet qısımını ilmiy-tedqiqat işlerine bağışlağan aci Enver Özenbaşlı azretleri, qırım tiline, onıñ halq ağız yaratıcılığına, tarihına, etnografiyasına ait mevzularğa muracaat eterek, matbuat saifelerinde sıra-sıra maqaleler derc etti. Yani, asırlar qatlamlarından tamır atıp kelgen Qırımnıñ qaramanane tarihını, zengin medeniyetini yañıdan canlandıruv kibi muqaddes işte kendi issesini qoştı.
Enver Memet oğlu Abdulla 2014 senesi aprel 8-de Aqmescid şeerinde vefat etti.
Memba : https://leylaemir.org/lat/folk-art/enver-ozenbashli.php
