AMET AQAY ORAZANI ÇANALATA
Özenbaşlınıñ biri, macarını yekip çölge ketecek ola. Apayı oña dey: – Ey, adam, sen ketesiñ amma, orazanıñ ne vaqıt, qaysı künü başlaycağını çölde qaydan bileceksiñ? – Doğru aytasıñ, apay, men barıp orazanıñ ne vaqıt kelecegini, Amet aqaydan sorap bileyim, – dey. Amet aqay şu künü Boyka degen dağda, çalaşta özüne macar yasay eken. Adam onıñ yanına barıp, oraza ne vaqıt başlaycağını soray. Amet aqay ciddiy bir mesele çezecek adam kibi, biraz tüşüngen soñ, qısqadan şöyle añlata: – Yarın bizim bugünimiz sayılsın, lâkin bugün daa “yarın” degil, añlaysıñmı? Yoq, bir şey añlamaysıñ? Men saña arapça bir kâğıt yazıp bereyim. Ne de yazsam, bugün oquma, yarın oqu. Çölde olğan vaqtıñda bugünki künüñni keçir de, yarınki künni qıdır. Tünevinki kün keçken soñ, yıldızlarğa baqıp, menim bergen kâğıtımnı oqu. Mına bundan soñ, orazanıñ ne vaqıt başlaycağınıbilirsiñ. Adam şu künü kâğıtqa baqmay. Ekinci künü kene “bugün” ola ve o kâğıtnı oqumaqnı yarınğa qaldıra. Böyleliknen, ğarip Özenbaşlı bütün ay devamında öz macarınen keñ-qulan çöllerde yürip, orazanıñ ne vaqıt başlaycağını, bugün degil, yarın qıdıra. Qıdıra, amma aslı tapıp olamay. O Özenbaşqa kelgende, oraza endi bitken eken. – Bugün arefe künü, – dey oña apayı, yarın oraza bite. Endi qurban bayramına bir qoy qurban çalmağa azırlanmaq kerek. Bir ay orazanı çölde qıdırıp yürgen adam, aradan biraz vaqıt keçken soñ, Amet aqaynı köre: Vallai, saña canım ağırdı, Amet aqay, bu qadarğace aldatmaq olurmı adamnı, – dep elem ete. Amet aqay külip, cevap bere: – Ne içün canıñ ağırdı, yoqsa bir ay aç yürdiñmi?
