ÇİBÖREK ŞİİRİ
Ataydan kalgan bizge: Etli, maylı, kamuraş.
Köbetemen katlama, lakşa, cantık, tataraş,
Sarıburma, kalakay, kavurma börek, ummaç,
Şilter, salma, irimçik, tabak börek, bazlamaç,
Kurma cemiş, kesmeçe, ögüz börek, kıygaça…
Saysan pitiralmazsıñ, adlarını yıllarca!…
Eñ başında bularnıñ kele kutlu çibörek!…
Yüzyıllardan biyakka, bularman katkan süyek,
Miyimizge işlegen, kündük buman kesilgen,
Kan bularman koyurgan, hep bularman ösülgen…
Bıydaynı biz tapkanmız: Kamuraş baş aşımız.
Aşagansayın bonu, ösetura yaşımız;
Bala, çaga, kalkımız sağlam, akıllı bola,
Ne de kelse başına, tarsıkmay küçlü kala.
*
Kayaktan kelse balam, bir çibörek kokusu,
U yaklarda yaşaydır bir Kırım korantası.
(Kırımlı) man (çibörek) ayrılmay birbirinden;
Kırımlılıktan çıka ayrılsa çibörekden.
Kaysı kız bilmiy bolsa çibörek yasamaga,
Soramaylar, almaylar anaylar caşlarına.
Keçse çibörek sözü, köz u yakka aylana,
Kursak çalışabaşlay, avuz suvu çıbıra.
*
Çibörek pişirmege keldi ya endi sıra:
Aşkanada cayuvnu cay konanıñ astına;
Un, suv, tuznu karıştır, ölçülü bas kamurnu,
Kulak memesi dayın bolmalı cımşaklığı.
Kesmeçe, kıygaçaday bolmaz açıtılgan undan
Katlama, şilterdayın açıtılmagan undan
Yasalır hep çibörek. Bala cumurtugunday
Ya kaz cumurtkasınday kamurlarnı kesekoy;
Unga bula, konaga un serp de cabışmasın.
Al koluña oklavnı, tögerek aç her birin.
Eñ bir süyem bolmalı, kalınlık koy terisi,
İnce bolsa teşilir, kalın bolsa kalır çiy.
Bolsun eki kapımlık, yasalmalı kiçkene.
Alayınıñ boyu da uymalı birbirine.
Etin bolmasın balam, arık, semiz, çandırdan,
Bolsun süt danasından, az maylı boş büyürden.
Sölü hiç alınmagan, cañı kıygan kıymanı
Karıştır tuz bübermen, unutma bol sogannı.
Al bir kaşık kıymadan, sal kamurnuñ içine;
Yarımayday ettirip cap yarısın üstüne..
Bir ekiçik nasip sal; capkan çetin kes, bastır.
Çoyun kazan içinde ocakta may da azır.
Mayıñ kaynak bolmalı; eksik bolmasın sakın
Eki yüz dereceden. Avur bolur soñ aşıñ.
İlk pişkenni sen aşa; maynı sık sık deñiştir;
Soñ pişkenge karama; başkasına avuştur.
May kokusu da üyge cayılmasın dep aytsañ,
Aruv çeksin çagarak, tıkanmazsıñ kokudan.
Kamurnu al, kazanga sal bir çetten akırtın,
Şır şır etip şırıldap pişebaşlar kamuruñ.
Bir ekilep köbdürüp kaynat, biraz üyrülsün;
Kızarganda tap soñu mına pişti baş aşıñ.
Şilter, ulkum, salmaday çıgarılmaz çolpuman,
Kaşık ya da maşaman almalısıñ kazandan.
Üy savutnuñ içine, sal tögerek konaga;
Körünmesin üyümden kim otursa aldıña.
Toplaşsın korantamız endi sopra başına;
Soñ, sıraman otursun, herkes karap yaşına.
(Pismillâ!) dep başlasa kartımız aşamaga,
Başlar alay kollar da savutka uzanmaga;
Kimse bir şiy konuşmaz, ortaga bir lap aytmaz;
Bir kol kalabalığı körünür; hiç toktamaz,
Avuzlarman savutnuñ arasında katalar;
Kol işler, avuz oynar, tamaklar da cutarlar.
Sorpasını çıbırtmay ekiçik tür, bir katla;
Cıllı cıllı aşayber; çatal pıçak kullanma.
Birin calma, birin cut, birin kolda azır tut;
Tirkelsin artlartından, hiç toktamay çayna, cut.
Cıyrık bolsañ toymazsıñ, aç turarsıñ sopradan;
Tapkanda aşa balam, peşman bolma soñradan.
Kertme turşusu, katık ya cazmaman tokmakla;
Art artına aşayber, kursak algaçı aşa.
Kasta bolsañ toktama sakın tokuzlamadan;
Avursunur soñ rızkıñ, tabalmazsıñ kıdırsañ.
Tokuzdan soñ açılır, sav ekende, iştahıñ.
Aşa balam, aşayber, yatışkanda aşavıñ,
Tirnekle gene aşa, oga naz etilir mi?
Okşıgaçı aşayber, oga hiç toyulur mu?
Eger bilmek isteseñ negadar aşaganıñ,
Her çibörek alganda kopar sakla kenarın.
(Aşamayman köp) deseñ alıp alıp sayarsıñ.
Katıñdaki kırslasa, bo bellegiñi seniñ,
Kaytabaştan başlarsıñ kenardan koparmaga.
Köbdeşlenir kursagıñ, yaklaşkanda kırıkka
Tolasımak gerekir. Bundan artık aşasañ
Belki bastırık kelir, belki cemlersiñ yarın.
Ne zarar bolaken şo, beş on fazla aşalsa.
Zaten şehit sayıla çibörekten kim ölse;
Yarlıkanır günahı, ogratılmaz sıratka,
Ciberilmez tamuga, keter dogru uçmakka.
Arada aytar anay:- “Nasip saldım sizlerge.
Üylenecek demektir; üzüm çıksa kızlarga;
Zeytin çıksa caşlarga işi aruv bolacak;
Ekevi kimge çıksa, o Kırımga kaytacak.”
Negadar aşalsa da kolayca sinirilir;
Keçeniñ bir vaktında açlıktan uyanılır.
Toygandansoñ bir aruv, buyukur, kalgır insan,
Bir çırımçık ay balam, ne tatlı bolur bilsen…
Canga can kata diyler, aruv bolsa çibörek;
Rahat yuklana diyler, kursak tolsa çibörek…
Başka aşday tuvuldur, aşaganga tam cugar,
Tez öser aşaganlar, birden canlılık tuyar.
Çibörekmen kim össe, kastalık neken bilmez;
Ülser, kanser, veremden, taşikardiden ölmez.
Aytuvlu doktur aytkan, tansiyonlu bir kartka:
-Babay, başka çare yok, çibörek kerek saga!…
Karnıñ avursa balam, pırasaman kabaktan,
Zitin maylı aşlardan, pasulya, ıspanaktan;
Saruvuñ küyse kadam, kirevizden, büberden,
Havuçtan, patlıcandan, pazı, karnıbahardan;
Başıñ avursa ya da kelse avur bir sancı,
Dakikasında keser, çibörektir ilâcı…
Bolsa eger soprada birkaç tane çibörek,
Herbir dertke devadır, başka ilâç ne kerek…
Baharda, cıllı cazda, küzde ya kattı kışta,
Erte carık, üylede, akşam vaktında aşta,
Arman başlap pitkende, üyde, toyda ya colda
Men onsuz etalmayman, çiböregim hep kolda.
İptarlarda, temçitte bol çibörek aşasañ
Raat eter kursagıñ, makbul bolur orazañ.
Er bir yerde, er vakıt aruv keter çibörek,
Protein, kalori, gıdası bol mubarek…
Caş kelinge çibörek, caş kiyevge çibörek;
Savlık, huzur bolsun dep kart, sabiyge çibörek.
Tez tüzelir zavallı, ber çibörek loksaga.
Saglam bolur müçesi, kırkı tolgan balaga
Biraz kuyruk suvurttur, tegaran çibörek ber.
Bir yaşında balanı kes sütten kızım yeter;
Başka bir aş tüşünme, çibörek birkaç tane…
Okugan, çalışkanga anavdan ber sen gene.
Cavnı bek tez öttürsün, askerlerge çibörek,
Ber köp yıllar yaşasın, kart, kartiyge çibörek…
Közü cumdurulganda, bir Kırımlı kişige,
Toktatılmadan ketsin, tez barsın dep cennetke
Zemzem suvuman birge çibörek sorpasından
Tamgızırsıñ avzına; çibörek koklatırsıñ.
Çekmesin dep sıkıntı Kırımlılar uçmakta
Huriler taşıy eken bol çibörek aldına…
Otar Köyde, Kırımda aşasam bir çibörek,
Tostakanman cazmanı kötergende diy cürek:
Ak duvagın (Çatır Tav) birkün elbet cabınır,
Bir balaban toy yasap öz halkıman üylenir.
Dare urar (Tokuz)nu, çalınır (Koş Keldiñiz!)
(Hannıñ Sopra Avası), (Borlu) hem (Karadeniz),
(Avur Hava), (Kaytarma), (Beyim Odaman), (Çoban),
(Ant Etkemen) den son kelecektir (Aktaban),
(Atımıñ Başı) aylanır Türk elleri betine,
Tutsak Türklük kurtulur, düşman erer sırrıma!…
Celpiriy körsem kökte Türk Birliği bayragın,
(Yaşav endi yeter!) dep kaz mezarcı topragım!…
Şükür Elhamdülillah! Çibörekni aşadık…
Bir kün daha savlıkman üyümüzde yaşadık.
Ramet bolsun canına, bunu ilk yasagannıñ.
Tañrım dert körsetmesin; helalından mayman un,
Etmen odnu ketirgen; ocakda pişirgenge;
Alay aşaganlarga; yardım, kızmat etkenge;
Bu duvanı yazganga, okuganga cürekden
Tıñlab (Amin!) degenge!… Ey Allahım, bizge sen,
Aslından ayrılmagan hayırlı köb bala ber;
Asretlerge acı da sagıngannı kavuştur,
Cavlarga kün körsetme, kardaşnı tez körüştür.
Sen bizlerge her vakıt bunday aşav kısmet et!
Alay halkımızga da toplu yaşav kısmet et!
Bizni ayırma rabbim, yurttan hem çibörekden,
Kısmetimizni kesme bir vakıt mubarekden!…
28.5.1939 – 1969
