ER – ERGİNLENMEK (Nuray BİLGİLİ)

ER – ERGİNLENMEK

Sanat tarihçisi Emel Esin’e göre “Er” kelimesi, Erkek anlamının dışında, bir rütbeye karşılık gelmekteydi. Er kelimesinin Eren, Ergen, Erginlenmek gibi kavramların temelini oluşturduğu açıktır.

Hun ve Göktürkler döneminde, “Er” olmak için avda bir hayvan öldürmek ya da güreş gibi güç gerektiren oyunlarda başarı göstermek gerekirdi. Er olma yaşı ortalama 14 idi ve bu şekilde Erliğini ispatlamış başarılı cesur gençler, ata mağarasında erginlenirdi.

En önemli Er olma ritüeli Kur (Kurşak-Kemer) ve Silah kuşanmak idi. Bu tören sırasında erler, “Kılıç-Kemer” üzerine ant içer ve kağanlarına bağlılık yemini ederlerdi. Sonra Er Adı ve Er At’ı verilirdi. Er Atı ve Er Adı alan kişiler kendilerine “Eş” seçebilir ve savaşlara katılabilirdi. Erginlenme ritüellerinden sonra, sosyal ve dinsel anlamda sınıf atladıkları ve Tanrısal makama erdikleri için “Eren” olurlardı. Alp-Eren kavramı da bu ritüeller ile bağlantılı, onlara yarı Tanrısal bir kutsiyet kazandıran askeri bir rütbedir.

(Nuray BİLGİLİ)