Guner Akmolla : Keșıcı dünyamızda bar edı ekı hanım: Salya ve Kadriye
Keșıcı dünyamızda bar edı ekı hanım:Salya ve Kadriye
SALYA FAZIL SEPTAR HANIM
Dobruca qirim tatarlarının bırıncı şairelerınden
Bırıncı qırımtatar hanımlardan bırısı, belkı tam bırıncısı Salya Fazıl Septar hanım edı Dobruca Romanya’mızda. Aqzaplar Acı Fazıl’nın qızıö Müstecip Ülküsal’nın qardaşıö Necıp Haci Fazıl’nın ablası edı.1903-1961 senelerınde yaşadı ve milliıyetçı kıbı komunist mahpuslerıne 5 sene cezaman tutuklandı.O asılında “şibörek “meşhur yemegımızmen qarşlağandır Qırım muacırlerımıznı. Bulgarıstan Bazarcik eğitim lisesını pıtırıp keldı amma muallimelık etmedı koyınde. Necıp Hacı Fazıl’nın hanımıman bırlıkte tutuqlandı ve 5 cıl mahpus cezası aldıö Sultan hanım 8 senege cezalanğanda.Dobrı*ıuca tatarları onı külturlı, deren duyğulı,bılgılı, haysiyetlı kıbı tanıdı şairelıgınıde onurunda bılıpç Mahpusten kelgen sonra er yazğanın qoparıp ata edı otqa. Bukreş’lı Neylüfer hanım onın şiirlerını saqlağan ve 1990 dan sonraö Istanbul’dan bır kelmesındeö qızı Şayze hanımğa bergenö bolay yetışıp mağaçAreap elıfbesınde yazılı edıle ve anamö Mahcübe hanım olarnı latin elifbesınr geşırdıç Ondan qalğan 8 şiirnıö tataca ve türkçe tercüme etıp romence geö tanıttım dünyamızda. Şımdı yazamız zamanın ve ailesın dramını anlatqan şiirını:
GELMİYOR HİÇ BİRİ
Dobruca qırımtatarların ilk hanım şaires
Aqşam, yine sabah, yine de aqşam…
Durmadan işler saat, çalar tam, tam.
Böylece geçer günler, aftalar, aylar!
Kovalar yek diğerimi hasretlı yıllar.
Gittiler boş bırakıp yüvamı
Gelmiyor hiç biri, gelmiyor, bu da revamı?
Yine de akşam gariplik çöktü her ana
Yalnızım, garipserim, bakarım sağa, sola…
Eş, kardeş, evlat, ben ana
Evet, ben hasretim bu insanlara!
Gittiler kimi cebir, kimi ecel, kimi istekle
Boş kaldı yüvam, derin sessizlikle.
Bilirim, gidenler artık dönmeyecek…
Bu sessizlik sanki ebedi, hiç seslenmeyecek…
Belki, belki pek geç bazısı gelecek
Lakin bunu ben, dertli ana, görmeyecek…
Gittiler, gittiler, gelmiyor hiç biri…
Yakar beni her gidenin ayrı derdi…
(1960*larda ?)
KADRIYE NURMAMBET HANIM
kadriye nurmambet
Tatar ve Türk ses sanatçısı, altın sesle tanıldı “Dobruca bulbulı” ve cüreklerımıznı onurlı ettı o ağır ve sessız cıllarda, 1950- 1960 larda.Ünlü kalite saıyıbı deren duygulı,haysiyetlı ve kulturlı, bılgılı hanım edı. Hukuk fakultesının mezunı Bukreş üniversitetınden, romen ordusunda tatar subayın qızı, Kostenci mahkemesınde şalıştı ve miliyonlarca tatarlarğa şaldı: Onekı ördek, Ay anaylar, Cıpıyım, Bostorğay, Uzun Qavaq, Bahçelerde Kestane, Ayva çiçek açmış, v.b. Arqasında cetışken caş grubımız balaban başarı qazandı.
kadriye nurmambet
“Ay anaylar, anaylar,
Başın tartıp baylaylar!
Balam asker kettı dep
Üy aylanıp cılaylar!”
