1944 senesi mayıs 18-de yüz bergen facia ‘Qırımtatar sürgünü ‘
Qırımtatar halqınıñ biñlerce evlâtları Ulu Vatan cenkiniñ cebhelerinde ve işğal etilgen yerlerde uruşqanda ve elâk olğanda, Qırımdaki köyler külge çevirilgende, elâk olğanlar, azaplap öldürilgenler, qurşunğa tizilgenler, yaqılğan ve Almaniyağa aydap alıp ketilgenler artından ağlağan analarnıñ közyaşları daha qurumağanda, Qırımnı faşistlerden bütünley azat etmek oğrunda uruşlar daha devam etkende, sovet cezalavcıları qırımtatarlarnı anaVatandan sürgün etmege hazırlanğanlar. 1944 senesi mayıs 18-de tañ atqanda qırımtatarlarnı sürgün etüv operatsiyası başlanğan.
İşbu operatsiyanıñ icracılarından birisi böyle hikâye ete: ‘Saba saat 4.00-de operatsiya başlandı. Biz evlerge kirip: ‘Sovet hakimiyeti adından! Vatanğa yapılğan hainlik içün Sovet Birliginiñ diger rayonlarına sürgün etilesiñiz!’ – dep ilân ettik. Operatsiya alâ derecede hazırlandı: köyge yap-yañı amerikan ‘ford’ ve ‘studebekker’leri o qadar çok ketirildi ki, olar bir kereden bütün ehalini eñ yaqın olğan demiryol stantsiyasına alıp kettiler.
Bir qartiy yanıq ve beklenilmegen belâdan sersemlenip, çölge qaçıp başlağanda pulemöt qurşunlarından elâk oldı; daha yaqında gospitalden evge qaytıp kelgen ayaqsız bir saqat öz haq-huquqlarını aytıp başlağanda, onı maşinağa süyrep çıqardılar da, bir çuval un kibi kuzovğa taşladılar. Adamlarğa yolğa hazırlanmaq içün 20 daqiqa vaqıt berildi’.
Bu – aynı bir vaqıtta bütün Qırımda yüz bergen vaqiadır. Mayıs 20 künü saat 16.00-da operatsiya muvafaqiyetnen yekünlendi: qırımtatarlarnen rıqma-rıq tolu 67 eşelon şarqqa, Orta Asiyağa ve Uralğa yollanılğan. Vagonlarda esasen qadınlar, qartlar ve balalar bulunğanlar. Baba ve aqaylar cebhelerde uruşqanlar. NKVDniñ malümatlarına köre, Qırımdan 194111 qırımtatar sürgün etilgen. 1944 senesi mayıs 18-de yüz bergen facia halqnıñ tarihından sürgünlik qurbanlarınıñ Hatıra künü olaraq ömürlik yer alğan.
