Türk Dünyasının Kahraman Kadınlarından Olan Hatice Bibi Kaşkay

Khadijeh Bibi Qashqai

Kaşkay Türklerinin en tanılmış kadın isimlerinden biridr, Türk Dünyası ve İran’ın en güneyinde kadın liderlerden, politikacılardan, düşmanlara karşı çıkanlardan ve vatanseverlerden biri olan Hatice Bibi Kaşkay tüm hayatını dış ve iç düşmanlara karşı savaşarak, tehlikelerle, inişlerle ve çıkışlarla geçiren kahraman bir kadındır.

Bir yandan hainlerle mücadele ederken bir yandan da 1.Dünya Savaşı’nda İngiliz Ordusuyla savaşmak zorunda kalmıştır. Güçlü İngilizler ile güneyde savaşırken 2 kızını yaz sıcağında susuzluk gibi zorluklardan kaybetmiştir.

Kaşkaylar’ın mirası olan ve evinde bulunan yaklaşık dokuz bin cilt değerli tarihi ve sosyal kitaplar İngilizler tarafından yağmalanmış ve yakılmış.

Hatice Bibi, korkusuz bir kadın, iyi bir politikacı, hatip ve ileri görüşlüydü. Abdullah Bey Kaşkuli’nin kızı ve güneyin büyük ilhanı Solat al-Dole Kaşkay’nıneşiydi.

Solat al-Dole Kaşkay’nın ordusu İngilizler ile savaşırken Hatice Bibi’nin ordunun zaferinde büyük etkisi ve desteği varmış, tıpkı Türkiye’deki Nene Hatun gibi, Kaşkay’ların lideri Solet’in tutukluluğu sırasında kabilenin maddi, manevi ve güvenlik noktalarında çok ağır sorumluluklarını üstlenmiştir.

Ahmet Şah Kaçar ona yetenekleri ve başarılarına göre Ihtijab al-Saltanat unvanını vermiş daha sonra gayrimeşru olan Pehlevi Hükümetinin büyüğü Rıza Şah da kendisine İran Ordusunun Rozeti olarak isim vermiş ama Pehlevi tarafından namertçe öldürülen Solat al-Dole’nin cenazesi Hatice Bibi’ye teslim edildiğinde, Hatice Bibi batı oyuncağı Rıza Şah’a aşağılayıcı ve tehdit içerikli bir mesaj göndermiş: “Namert, rozetinizi aldım! Bekle ki senin hükümetinin sona ermesi de yakındır.”

Pehleviden sonra çok büyük askeri güce sahip olan eşi Solat al-Dole Kaşkay Rıza Şah döneminde tutuklandığı zaman Kaşkay Türklerinin ve ülkenin güneyindeki kabilelerin büyük bir kısmının yönetimini tek başına devralmış.

Kaşkay Kardeşlerin (Nasır Han, Muhammed Hüseyin Han, Melek Mansur Han, Hüsrev Han) annesi Hatice Bibi ve çocukları Dr. Mossadegh Hükümetinde Senatör ve Ulusal Meclis Üyeleri olarak İran’ın petrol endüstrisinin kamulaştırılmasının ana destekçilerinden biri olmuş, 28 Ağustos 1981darbesinde son ana kadar çocuklarıyla birlikte Dr.Muhammed Musaddık’ın Ulusal Hükümetine destek vermiştir.

Devrimden sonra -yaşlılık döneminde- sürgüne zorlanmış ve sayısız zorluklar yaşamıştır. Çocukları, Nasır Han’ın ölümünden ve Hüsrev Han Kaşkay’nın idam edilmesinden sonra yaşamaya artık dayanamamıştır. 12 Mayıs 1983’te vefat etmiştir. Mekanı Cennet olsun.