SAKARYA’DA OSMANLI VE ULUSLARARASI SİSTEM: İMPARATORLUK KIRIM SAVAŞI’NA NEDEN GİRDİ? KONFERANSI VERİLDİ
SAÜ Hukuk Fakültesi Sabahattin Zaim Konferans Salonunda gerçekleşen etkinlikte “Osmanlı ve Uluslararası Sistem: İmparatorluk Kırım Savaşı’na Neden Girdi?” başlıklı konu ele alındı. Dünya tarihinin en görkemli devletlerinden birisinin Osmanlı İmparatorluğu olduğunu belirten Doç. Dr. Ali Balcı, Osmanlı İmparatorluğunun gerileme dönemine kadar 400 sene boyunca topraklarını genişlettiğini söyledi.
Gerileme dönemine giren Osmanlı Devleti’nin güçlü bir devlet olan Rusya’ya karşı açtığı savaşın nedenlerinden bahseden Doç. Dr. Balcı, “Nedenlerini; Sultanın barış tavrına karşı kamuoyu oluşması, Mısır ve Tunus desteğinin gelişi, savaş hazırlıklarının tamamlanması, Beşika’da konuşlanan İngiliz ve Fransız donanması, Rusya’nın müzakereye devam etmek istemesi ve İstanbul tehdidinin azalması olarak sıralayabiliriz. Bu nedenlerden dolayı zayıflayan bir devlet kendi başına güçlü olan bir devlete savaş ilan etmeyi tercih etmiştir. Rusya ne yaptıysa Avusturya’yı yanına çekemedi. Neticede, Avusturya, İngiltere, Fransa ve Prusya’nın katılmasıyla 9 Nisan 1854 yılında Viyana’da imzalanan bir protokol ile Türk İmparatorluğu’nun toprak bütünlüğünün korunmasını, Rusya’nın Tuna beyliklerinden çekilmesini, Osmanlı padişahının Hıristiyan uyruklarına istediği ayrıcalığı tanıma
yetkisinin kabulünü ve Avrupa dengesinin korunması amacı ile Osmanlı Devleti’nin siyasi münasebetlerine gereken garantilerin sağlanması öngörülüyordu” dedi.
Osmanlı İmparatorluğunun 1774’den beri Rusya’ya karşı savaş kazanamadığını dile getiren Doç. Dr. Balcı, “Osmanlı sürekli toprak kaybeden, içerideki isyanları kontrol edemeyen, ekonomisi ve askeri teknolojisi yetersiz zayıf bir ülkeydi. Bu durumu 1853’te Rusya’nın Londra Büyükelçisi olan Baron Brunnow şu ifadeler ile dile getirdi: ‘Daha uzun ya da daha kısa, daha katı ya da daha yumuşak, aramızdaki antlaşmalara eklenecek yeni bir madde Osmanlı üzerindeki nüfuzumuzu değiştirmeyecektir. Çünkü bu sözlerde değil olgulardadır. Rusya güçlüdür, Türkiye zayıftır. Bu durum Osmanlı İmparatorluğu’nun mezar taşına kazınmıştır.’ Özellikle İngiltere ve Fransa’dan alınan yardımın savaş kararı alınmasında çok önemi oldu. Devlet içerisinde önemli yerlerdeki insanlar bu karar sayesinde tereddüt etmeden savaş kararı alınmasında etkin rol oynamışlardır” diye konuştu.
Risk faktörünün çok fazla olduğu bu savaşa Osmanlı İmparatorluğunun girmesinin nedenlerini sıralayan Doç. Dr. Balcı, “Bu soruya bugüne kadar 4 farklı cevap verildi. Mehmed Ali Paşa’nın başını çektiği savaş yanlısı devlet adamlarının kararlı politikası. Avrupa’daki güçlerin yani İngiltere ve Fransa’nın Rusya’ya karşı mobilize olması ve Osmanlı’nın kendini güvende görmesi. İngiliz elçi Strafdord’un Osmanlı devlet adamlarına karşı nüfuz etmesi ve onları ikna etmesi, bu soruya verilen cevaplar arasında yer alıyor” şeklinde konuştu.
