Qırımlınıñ mektüpleri. Raatsız qomşulı

Ailemiz Qırımğa 80 senelerniñ soñunda qayttı. Qomşularmız cenktеn soñ köçipkelgenler ve «vatnikler» oldı. Doğrusı, keçken senege qadar bu kibi insanlar kategoriyasına böyle aytılğanını bilmey edik, amma alâmetleri közlerimizge ilişeedi. Satın alınğan evni devirip, yañı soynı qurmağa mecbur edik, çünki devlet ailemiz içün evniñ ufaq olğanını zan etti. Er alda, biz böyle şaraitlerde yaşap olamaz edik, em de 20 yıl devamında çoq şeyni deñiştirmege mümkün edi.




Amma qomşularımızda bu vaqıt içersinde bir şey deñişmedi, belki de, sputnik antennaları bizden evel peyda oldı, bu qadar. Özleri ise aynı şu şaraitlerde, aynı şu eskievlerde yaşaylar.
Suv musluğı azbarda, diger oñaytlıqqları da.
Şahsiy vannahane yerinde cemiyet amamları. Şimdi bu medeniyet mücizesi barmı, bilmeyim. Soqaqlardan gaz boruları keçse bile, bazıları alâ daa soba qızdıruvından faydalana (gaznı öz paralarına keçirmege kerek edi de).
Sebebi adiy: tenbellik ve içkicilik. Balalarnı da aynı tarzda terbiyeley ediler. Biz ana- babalarımızğa ev işlerinde yardım etkende, yaşdaşlarımız tışta oynay edi.Qomşularımıznen er vaqıt selâmlaşa, amma dostlaşmay edik. Menfaatımız farqlı edi. Faqat olarnı er vaqıt bir sual meraqlandıra edi: qurucılıqqa aqçanı qaydan alamız, aceba.
Başta bizge Qırımğa köçkenimiz içün para berilgenini tüşüne ediler. Böyle insanlarğa bizden qaytqanımıznı Vatanımız talap etkenini añlatmağa imkânsız edi.
Öz mesele ve tüşünceleri ile meşğul olğan farqlı memleket ve halqlar yan- yanaşa yaşaylar. Qomşumız ise öz turmuşını bir tertipke ketirmek yerinde,isardan öz totlu mevamı ile digerlerge aqıl ögretecek ola.
Qartbaba-dedelerimiz sürgünlikten soñ ayaqqa qalqıp oldılar da. Vaqıt kete, biz ise zor 90 ncı senelerinden soñ ev ve azbarımıznı abadanlaştırmağa başladıq.

Qomşularımız ne içündir emin edi: künlerden bir kün tatarlar olranı soymağa başlaycaq.
Şunıñ içün de, belki, öz turmuş şaraitlerini eyileştirmey ediler, kimse köz taşlamasın dep.
Amma Rusiye kelip, olarnı bu qorqunçlı kelecekten qorçaladı. Olarnıñ ayatında bundan müsbet deñişüv olmadı, biz ise kene de şikâyet etmeymiz!
Yaqında sarhoşlıqtan ayaqta zornen turğan qomşum çorlana: «Nasıl ya? Siz maşinañıznı deñiştirdiñiz? Biz, aqiqiy slavânlar, bunı özümizge ruhset etalmaymız!
Eviñizni yaqarım!». Eyisi, sarhoş olğanda buña küçü, ayınıqlıqta cesürligi yetmez. Vaziyet miqyasını arttıramız: öz mesele ve tüşünceleri ile meşğul olğan farqlı memleket ve halqlar yan yanaşa yaşaylar. Qomşumız ise öz turmuşını bir tertipke ketirmek yerinde, isardan öz totlu mevamı ile digerlerge aqıl ögretecek ola. Qomşularınıñ ise oña işi yoq,
bu deli soyu öz areketleri ile kimsege zarar ketirmesin tek, yeter. Atalar sözümizde doğru aytıla: «Ev degil de, qomşunı sayla». Amma Vatannı saylamaylar da…

Elzara Beşuyli
Qırım.Aqiqat