Qırımda Noman Çelebicihannıñ hatırası añıldı
Qırım camilerinde, belli qırımtatar cemaat erbabı, Qırım, Poloniya, Litvaniya ve Aqrusiye müsulmanlrınıñ birinci Müftisi Noman Çelebicihannıñ hatırasını añaraq, dualar oquldı. Aqmescit şeerindeki Kebir camide duanı imam Edem Lümanov keçirdi.
Qırım Müftisiniñ muavini Ayder İsmailovnıñ qayd etkenine köre, Qırımnıñ bütün camilerinde cuma namazına toplanğan cemaat, 101 yıl evel, fevralniñ 23-de, ömüri facialı tarzda bitken Noman Çelebicihannıñ ruhunı añdı.
Ayder İsmailov: ” Noman Çelebicihan – qırımtatar halqınıñ ulu evlâdıdır. O, bu topraqnı, öz milletini, Qırımnı pek sevdi ve hayatını, yarımadada halqlarnıñ episi dostane munasebette yaşamaları oğrunda feda etti. Bu ğaye – onıñ arzusı, onıñ idealı edi. Olarnı da, “Qırım halqları – çeşit renkli demettir” kibi sözlerinde ifade etti. İşte, onıñ bu arzularını biz ömürge çevirecekmiz”, dep ilâve etti.
Fevralniñ 24-de ise hatıra tedbiri Aqyar şeerinde keçirilecek.
Malümat: Noman Çelebicihan (1885-1918) – belli qırımtatar cemaat erbabı, Qırım, Poloniya, Litvaniya ve Aqrusiye müsulmanlarınıñ birinci Müftisi, şair, publitsist. Qırımtatarlarnıñ milliy gimniñ esası olğan “Ant etkenmen” şiiriniñ müellifi olaraq bellidir.
N.Çelebicihan 1912 senesi İstanbul universitetinde tasilini yekünlegen soñ, Qırımğa qayta. 1913 senesi Sankt-Peterburgdaki psihonevroloci institutınıñ adliye bölügine oquvğa kire.
Birinci cian cenki başlanğanınen Qırımğa qaytıp, Cafer Seydamet ile milliy küreş yöñelişini işlep çıqardı.
1917 senesiniñ noyabr ayında (eski üslüp mücibi) Qırımda, Noman Çelebicihan ve onıñ fikirdeşleri tarafından azırlanğan qırımtatar halqınıñ Birinci Qurultayı keçirildi. Noman Çelebicihan, Qırım Halq Cümhuriyeti Anayasası leyhasınıñ işlenip çıqarıluvı boyunca çalışqan Komissiya azası edi. Qurultay, Komissiya tarafından taqdim etilgen mezkür leyhanı tasdiqladı. N.Çelebicihan Milliy Ükümet Başı ve aynı zamanda adliye İdaresiniñ yolbaşçısı olaraq saylandı.
Noman Çelebicihan, Qırımda yaşağan halqlarnıñ birdemligi ve biri-birine musaviy olğan aq-uquqlar ile yaşavları oğrunda faaliyet kösterdi. Qurultaynıñ açılmasından evel yanğırağan nutuğında o: “…Qırımda çeçekler, çeşit türlü renkler ve qoqular ile ösip yetişe. Bu çeçekler Qırımda yaşağan milletlerni – qırımtatarlar, ruslar, yeudiyler, rumlar, almanlar ve saire – temsil eteler. Qurultaynıñ maqsadı – episini toplamaq, olardan acayip bir demet yapıp, Qırımnı aqiqiy bir medeniy İsveçre alına ketirmektir…”, dep ayttı.
Noman Çelebicihan yanvarniñ 26-da yaqalandı. Aynı şu sene fevralniñ 23-de Aqyar şeerinde, mahkeme keçirilmeden, qanun tanımaz anarhist matroslar tarafından öldürildi, cesedi ise Qara deñizge atıldı.
QMDİ MDT matbuat hızmeti