GenelGüncelKültür SanatTürk Dünyası

Karşılıksız Yardımlaşma, Katıksız Bir Türk Geleneğidir.

Türklerin özündeki ve geleneğindeki karşılıksız yardımlaşma, dayanışma örneğini hiçbir millette görmeniz mümkün değildir. Bunun, Türklerin en büyük özelliklerinden biri olduğunu söyleyebiliriz.

Dikkat edilecek olursa, köylerimizde sözü edilen “imece”nin kökeninin “haşar”dan gelmekte olduğunu görürüz. “İmece” de bilindiği gibi gönüllü yardımlaşma ve destek anlamını taşıyor. Bu sistemin halen Anadolu köylerinde sürmekte olduğunu da belirtelim.

Türk soyundan gelen Anadolu’daki insanlarımız da “haşar” ile yoğrulmuş, gönüllü yardımlaşma ve desteğin en güzel örneklerini sergilemişlerdir. Bugün bile bu gelenek birçok yerde sürdürülüyor. “Haşar”ı en güzel uygulayan ve temsil eden kentlerden biri de Sivas’tır. Özellikle kışlık hazırlıklarda evlerde yapılan erzakların hazırlanmasında komşular ve akrabalar bir evde toplanır, kıyma, yufka (fetil), erişte, peynir vb. gibi yiyeceklerin hazırlanmasında stoklanmasında el birliği ile işe girişilir ve birkaç gün içinde iş bitirilir.

Bu işler yapılırken maniler söylenir, oyunlar oynanır, toplantı adeta bir bayram havasında geçerdi. Yapılanlardan pişirilenler ortaklaşa yenir, komşulara da dağıtılır. Aynı topluluk bu kez, başka bir ev için aynı uygulamayı yaparak dayanışma, yardımlaşma ve desteğin önemini ortaya koyan bu güzel geleneği de sergilemiş olur.

Türk Cumhuriyetlerine yaptığımız gezilerde de “haşar”ın Türkler için ne kadar önemli ve vaz geçilmez olduğunu gördük. Çocukların doğumundan, insanların ölümüne kadar geçen sürelerdeki sünnet, nişan, evlenme, hastalık gibi özel günlerde gönüllü yardımlaşma ve destek öylesine devreye giriyor ki, bunun önemini anlatmaya kelimeler bile yetersiz kalır.

Özbek Türkleri’nde “Haşar”

Haşar Özbek Türkleri’nin ve tüm Doğu’nun muhteşem geleneklerinden biri. Haşar gönüllü yardımlaşma ve destek demektir. Asırlardır süre gelen bu gelenek Özbek Türkler’inin birlik ve beraberliğinin önemli simgelerindendir. Önceleri mahalleleri için arıklar kazarken, ağaçlar dikilirken düzenledikleri ve el emeği harcadıkları bu uygulama zamanla teknolojinin gelişmesiyle kolaylaşmasına rağmen bu geleneklerinden vazgeçmeden devam ettirmişlerdir. Komşularına, akrabasına, dostuna yada yakın gördüğü herkese evlerinde yardım ve destek vermişler. Her mahalle ve her köyde gerçekleşen bu güzel dayanışma için bir gün belirlenir ve herkese duyurulur. Önceden aksakkalar (mahallenin büyükleri) toplanır ve o gün yapılacak olan işin ön hazırlığını yaparak iş paylaşımı belirlerler. Haşarın amacı yardım edilecek ailenin belirlenmiş olan işinin çoğunu yada tamamını güç birliği ile tamamlamaktır. Genelde ev yapımı, ürün toplama, badana boya, taşınma yada yerleşme, düğün öncesi hazırlıklarında gerçekleşen bir gelenektir. O gün geldiğinde erkekler erken saatlerde o eve toplanırlar ve yapılacak olan işin başına geçerler. Kadınlar ise evlerinde hazırladıkları yiyeceklerle sonradan gelirler. Kadınlar birleşip güzel sofra hazırlarlar. Çocuklar da çalışanlara su ve diğer içecekler ikram ederler. Ev sahibi yardıma gelen misafirleri için koyun keser ve etini geleneksel yemekleri olan pirinç pilavı (özbek pilavı) ile birlikte ikram eder. Bu gelenek akşam saatlerine kadar sürer ve bir bayram havasına bürünür. Haşar türkü, şarkı oyunlar eşliğinde geçer. Özbek Türkler’inin bu muhteşem geleneği, asırlar boyunca nesilden nesile aktarılarak birlik, beraberlik, yardımlaşma ve dayanışma niteliklerini gençlere aşılamada çok güzel bir örnektir. Bu gelenek Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin tümünde günümüzde uygulanmaktadır.

Kırım'ın Sesi Gazetesi

27 Şubat 2015 Tarihinde hizmet bermege başlağan www.kiriminsesigazetesi.com maqsadı akkında açıklama yapqan Mustafa Sarıkamış İsmail Bey Gaspıralı’nıñ bu büyük mirasına sahip çıqmaq ve onun emellerini yaşatmaqtır. Qırımtatar Türkleriniñ ananevî, körenek, ürf, adet kibi yaşamlarında ne bar ise objektif şekilde Dünya cemiyetine taqdim etilmektir.

Pin It on Pinterest