Ev-yurt, aş-urba, mal-para aqqında -Atalarsözü
Yantayıp kirer eviñ olsun,
Yatıp aşar aşıñ olsun.
Quş yuvasız olmaz, insan – evsiz.
Qurulğan ev boş qalmaz.
Aş lezetini ketirgen – soğannen biber.
Bayram aşı borcğa.
Az qap da, köp çayna.
Aşa qarnıñ toyğance,
Çalış terge batqance.
Yorğanıña köre ayağıñnı uzat.
Tamağı toqnıñ qayğısı yoq.
Teşik tamaqqa toqtav yoq.
Yahşı urba boy östürir,
Yahşı aş aqıl östürir.
Ortaq malnı it yemez.
Parasını bergen, düdügini çalar.
Bal tutqan parmağını yalar.
Aşı tüzniñ, işi tüz.
*****
Aşına köre tabağı,
İşine köre tamağı.
Bedava aş toydurmaz.
Aş lezeti tuz ile,
Yigit quvançı qız ile.
Boş qaşıq ağızğa barmaz.
Mayda – bereket, ette – quvet.
Paranıñ yüzü sıcaqtır.
Para – qoluñnıñ kiri:
Yuvsañ keter, yumsañ qalır.
Tar yerde aş aşağance,
Bol yerde kötek aşa.
Toq kişini sıylamaq zor.
Tişiñ barda, çaynap qal.
Ucuz etniñ şorbası tatımaz.
Eski ton cılıtmaz.
Eskisi olmay, yañısı olmaz.
Temelsiz ev yıqılır.
Toq açnıñ qadrini bilmez.
Aşı yoqnıñ işi yoq,
İşi yoqnıñ aşı yoq.
Atı barnıñ qanatı bar.
Paalı alğan aldanmaz.
Aşnıñ qadrini aç bilir.
Atnı baqsañ – biñ künge,
Baqmasañ – bir künge.
Aşamaqçün yaşama, yaşamaqçün aşa.
Bir qapsañ da, may qap.
Maysız qaşıq ağız yırta.
*****
Para bergen malımdır:
Köpürse de yerim, şapırsa da.
Sığırnıñ sütü tilindedir.
Aşağan bilmez, doğrağan bilir,
Qapqan bilmez, tapqan bilir.
At aylanır, qazığına baylanır.
Qurtnıñ çaqqanını bilmegen,
Balnıñ qadrini ne bilsin.
Qazan taşqanda çomuçnıñ qıymeti yoq.
Yahşı aş qalğance, yaman qursaq patlasın.
Er quş öz yuvasına qarap uçar.
Fuqareniñ aşı – omaç.
Tartınğan aç qalır.
Ton kiygen toñmaz.
Üyge üyseñ de yetmez.
Şeytandan: – “Kül aşaysıñmı?” – dep sorağanlar. – “Yağı bilir”, – degen.
Bal tamçıdan cıyılır.
Babadan qalğan mal – yanğan çıraq kibidir.
Boyuña qarap urba piç.
Bazar körgen eçkiden qorq.
Ağzıña tüşkeniñ yutmağa baq.
Alma körgeniñnen üzip alma.
Aşı barnıñ işi bar.
Aşa tüyni – dolan üyni.
Malım elâl – canım sağ.
Balcığa bekmez satılmaz.
Ağlağannıñ malı külgenge hayır etmez.
Al malnıñ eyisini,
*****
Çekmezsiñ qayğısını.
At minmeknen, urba kiymeknen yaraşır.
Aramdan kelgen – boranğa.
Başqa kelecek. malğa kelsin.
Qazanmayınca qazan qaynamaz.
Qaveniñ özü qara amma, yüz ağartır.
Yahşı malnıñ müşteri çoq olur.
El malına köz etme,
Özüñ qazan, özüñe.
Yañı elek törge asılır.
Çoq söz yalansız, çoq para aramsız olmaz.
Qaşıqqa sav da, oymaqnen uyut – özüñde olsun.
Deñizde balıq bazarı olmaz.
Mal – cannıñ duşmanıdır.
Göñül hoşluğı maldan eyidir.
Boş torbağa at kelmez.
Birevniñ töründen, özümniñ evim yahşı.
Anbarğa qoymayınca boğdayım bar deme.
Az olsun – uz olsun.
Azdamı hayır, çoqtamı?
