Çin, Doğu Türkistan’da sadece camileri değil Müslüman mezarlıklarını da hedef alıyor
Çin yönetiminin, Doğu Türkistan’da aralarında asırlık camilerin de bulunduğu tarihi, kültürel ve dini mekanları yıkmasının ardından Uygur Türklerine ait mezarlıkları da yok ettiği bildirildi.
Nottingham Üniversitesinden Uygur tarihçi Rian Thum’un kamuoyu ile paylaştığı bilgilere göre, Çin, son olarak Doğu Türkistan’ın Hoten kentindeki merkez mezarlığı ortadan kaldırdı.
Sosyal medya hesaplarında bazı Müslüman alimlerin türbelerinin de bulunduğu mezarlığın önceki ve yıkıldıktan sonraki halinin görüntülerini paylaşan Uygurlar, buranın Çin’in ortadan kaldırdığı ilk mezarlık olmadığı iletisini paylaştı.
Çinli yetkililer tarafından yıkılan son mezarlığın giriş kapısına Uygurca bir not asıldığı ve buranın ‘kamu mülkü’ olduğunun hatırlatıldığı mezarlıkta yakını bulunan kişilerin akrabalarının kabrini başka yere bir nakletmeleri için 6 gün süre tanındığı ifade edildi.
Söz konusu not, Hoten’de bulunan Afp muhabiri Pak Yiu tarafından görüntülendi.View image on Twitter
Ancak diasporada yaşayan insan hakları aktivistleri, milyonlarca Uygur Türkünün toplama kamplarında tutulduğuna işaret ederek kimsenin yakınlarının kabrini başka bir yere tahliye edebilecek durumda olmadığını belirtti.
Daha önce binlerce kabrin bulunduğu mezarlığın son uydu görüntüleri, Hoten Merkez Mezarlığı’nın tamamen yok edilerek düz bir araziye dönüştürüldüğünü gösteriyor.
Pekin yönetiminin uluslararası basının Doğu Türkistan’a gitmesine izin vermemesi nedeniyle bu bölge ile ilgili bilgiler ya yerel halkın verdiği bilgiler ya da uydu görüntüleri vasıtasıyla teyit edilmeye çalışılıyor.
Bu arada Komünist Parti’nin kendi kültürlerine ait tarihi ve dini mekanları yok ettiğini belirten Uygurlar, Çin’in bu uygulamasının Doğu Türkistan’dan Uygur tüm izlerini silme politikasının bir parçası olduğunu vurguluyor.
Çin yönetiminin Hoten’deki iki farklı mezarlığın dışında Doğu Türkistan’ın diğer kentlerinde de bazı mezarlıkları yok ettiği belirtiliyor.
Fransız haber ajansı Afp, geçen hafta Doğu Türkistan genelinde yıkılan tarihi camilerden 36’sının uydu fotoğraflarını yayınlamıştı.
Kaşgar’da yüzyıllardır ayakta duran eski kentin buldozerlerle yıkıldığı ve yerine yüksek binalar dikildiği belirtiliyor.
BM ve İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün verilerine göre 1 ila 3 milyon Uygur Türkü toplama kamplarında tutuluyor.
Uygurlar, yaşanan baskıyı asimilasyon ve soykırım olarak tanımlıyor.
Çin’in yoğun asker ve polis sevk ettiği Doğu Türkistan genelinde cadde ve sokaklarda binlerce kamera bulunuyor.
