Artvin’de Kıpçak Türk Tarihine Yönelik Katliam

Gülcan Havva Eraslan ve Qumru Aslanov

12.yy’da Kafkasya’dan Anadolu’ya giriş yapan Kıpçak Türklerinin resmî belgesi sayılan, koç formlu mezar taşının defineciler tarafından yok edildi.

Ülkemizde tarihî ve kültürel alanlara, yetkililerin yeterli ilgi göstermemesi ve koruyamaması nedeniyle, defineciler tarafından geri döndürülemez zararlar veriliyor. Son örneği de, 12.yy’da Kafkasya’dan Anadolu’ya giriş yapan Kıpçak Türklerinin resmî belgesi sayılan, koç formlu mezar taşının defineciler tarafından parçalanarak yok edilmesi oldu. Defineciler, mezar taşının içinde altın olduğunu düşünüp parçalayarak bir tarihi daha yok etti.

Ön Asya Türk arkeolojisi alanında uzman olan ve yaptığı birçok arkeolojik keşifle Anadolu’daki Türk tarihinin, bilinenden daha eski zamana dayandığını kanıtlayan Arkeolog Oktay Hacıoğlu’nun sosyal medya hesabından duyurduğu tarih katliamı, kamuoyunda büyük üzüntü yarattı.

Yetkililerin büyük ihmali

Hacıoğlu; “Koç başı formlu mezar taşı, Artvin ili Şavşat ilçe girişinde Satlel mevkisinde, Paşazadeler Hamşioğulları Mezarlığına yakın bölgede bir evin bahçesinde bulunmaktaydı. İlk tespitimiz 2015 yılında oldu. Koruma ve muhafaza altına almak için bu tarihten sonra görev yapan mülkî idare amirlerine durumu bizzat, yüz yüze aktarmama rağmen, hiçbir şekilde ilgi alâka gösterilmemiştir. Bu koç formlu mezar taşı, 12.yy da Gürcü Krallığı tarafından Selçuklu akınlarına karşı ileri karakol vazifesi görmesi için bölgeye yerleştirilmiş Kıpçak Atabek’lerine ait mezar taşıdır. 12.yy’da Kafkasya’dan Anadolu’ya giriş yapan Kıpçak Türklerinin resmî belgesi olan bu koç formlu mezar taşı artık yok. 4 vali 4 kaymakam geldi geçti, hiçbirini bu tarihî taşı korumak için ikna edemedim. Çok çok üzgünüm.” şeklinde açıklamada bulunarak yok edilen bir tarihî yapıtın akıbetini kamuoyuna duyurdu.

***

(Azerbaycan lehçesinde)

Ölkəmizdə tarixi və mədəni sahələrə kifayət qədər diqqət yetirilməməsi və qorunulmaması səbəbiylə, xəzinə ovçuları tərəfindən geri dönüşü olmayan zərərlər vurulur. Buna ən son misal olaraq 12-ci əsrdə Qafqazdan Anadoluya gələn Qıpçaq Türklərinin rəsmi sənədi sayılan, qoç formalı məzar daşının xəzinə ovçuları tərəfindən parçalanaraq yox edilməsini göstərmək olar. Xəzinə ovçuları məzar daşının içində qızıl olduğunu düşünüb parçalayaraq bir tarixi daha yox etdi.

Ön Asya Türk arxeologiyası sahəsində mütəxəssis olan və etdiyi bir çox arxeoloji kəşflə Anadoludaki Türk tarixinin, bilinəndən daha qədim zamana dayandığını sübut edən arxeoloq Oqtay Hacıoğlunun sosyal şəbəkə hesabından duyurduğu tarix qətliamı, ictimaiyyətdə böyük narahatlıq doğurdu.

Vəzifəlilərin böyük səhlənkarlığı

Hacıoğlu; “Qoç başı formalı məzar daşı , Artvin ili Şavşat ilçə girişinde Satlel mövqeyində Paşazadələr Hamşioğulları məzarlığına yaxın bölgədə bir evin bağçasında yer alırdı . İlk tapıntı 2015-ci ildə oldu. Qoruma və mühafizə altına almaq üçün bu tarixdən sonra vəzifə başında olan mülki idarəçilərə vəziyyəti şəxsən, üz üzə danışmağıma baxmayaraq, heç bir şəkildə maraq göstərilmədi. Bu qoç formalı məzar daşı 12-ci əsrdə Gürcü krallığı tərəfindən Səlcuqlu axınlarına qarşı ön cəbhə vəzifəsi görməsi üçün bölgəyə yerleştirilmiş qıpçaq Atabəylərinə aid məzar daşıdır. 12-ci əsrdə Qafqazdan Anadoluya gələn Qıpçaq Türklərinin rəsmi sənədi olan bu qoç formalı məzar daşı artıq yoxdur. 4 vali 4 kaymakam geldi getdi, heç birini bu tarixi daşı qorumaq üçün razı sala bilmədim. Çox məyusam.” şəklində açıqlama verərək bir tarixi əsərin aqibətini ictimaiyyətə duyurdu.

kaynak: https://millidusunce.com/artvinde-kipcak-turk-tarihine-yonelik-katliam/?fbclid=IwAR0uMp5_uwbKpIUe9AdOZXfXtp9dpgbvuF6aIQowaEL-ZiF7YeSbgly0juU