Şirvanlı Mehemmed Hâdî. Medeniyeti – Şark-ı Hâzır

Gənc tədqiqatçı türkoloq  Mehdi Gəncəlinin araşdırmalarından biri:

Şirvanlı Mehemmed Hâdî. 

Medeniyeti  –  Şark-ı Hâzır

Kardeşim Celâl’e (Cəlal Ünsizadəyə həsr olunduğunu düşünürük-N.N.)

(İstanbul,”Mehtâb”  dərgisi, 1 Ağustos 1327, no. 4, s. 35.)                                                                                                                                

Garb olmasaydı makbere benzerdi hâk-zâr;

Bu kubbe-i bülend ona bir heykel-i mezâr…

Her şey sönerdi şem’a-ı idrâkimiz gibi,

Levh-i hayatımız gibi âfâk olurdu târ;

Tanzîr ederdi arz, muhîtât-ı maşrıkı;

Ya’ni cihân olurdu şeb-âlûd bir diyâr…

***

Garbın ufuklarında doğan nûr-ı hâb-sûz

Açtı cihâna bir seher-i ârzû-fürûz,

Saçtı kulûba şa’şaa-ı inkılâbını;

Hep fikirler kesildi birer meşher-i füyûz;

Mahsûlüdür, o lem’a-ı efkâr-perverin

Maşrıkta ra’şe-dâr, ışıklı bir on temmûz.

***                             *

Mağrîb bugün bedâyi’in en şanlı meşheri,

Günden güne tekemmüle atlar hünerleri!

Bir zümre-i dühâtın esmâr-ı fikridir;

Sahn-ı münevverindeki, âsâr-ı ezheri

Bir ma’kes-i sedâ-yı hayât… İşte bir cihân:

Âguş-ı nûr-pûşu hakikat seherleri.

***                              *

Şarkın likasını bürümüştür bugün sehâb

Fikrin lisânı bağlı, dimâğın yerinde hâb!

Serbesttir dehânı  riyâ-kâr olanların,

Bilmem, ne oldu şâhid-i sehhâr-ı inkılâb!

 Ey tâli’i gunûde-i hırmân olan muhît

Sızlar içim bu hâline ey kişver-i harâb.

  ****                        *

                        Ey ma’bed-i esâret olan âdemiyete…

Sen nâmzed misin ebedî kahr ü zillete?

– Bilmem nedir? – ki sende bu cinnetli iştiyâk?
                         Ey şark! “Unutma, bârikalar asr-ı feyzidir”

Nakş etmeli bu sözleri elvâh-ı fikrete!…