Meryem İbraimova Qırım MilliyTeatro Artisti
Acayip qırım milliy artisti – aktrisası Meryem İbraimova 1919 senesi fevral 28-de Qırımnıñ Aqmescid (Simferopol) şeerinde doğdu. O, on bir yaşında ekende ana-babadan öksüz qaldı. Mektep-internatta tasil aldı. Soñra, 1933 senesi qırım milliy muzıka-drama teatr yanındaki teatro oquv yurtuna oqumağa kirdi. Genç ve aynı zamanda istidatlı bu qırım qızı, 1936 senesi mezkür oquv yurtunı bitirip, teatrge işke kirdi.
Zaten, Meryem hanım özüniñ daa talebelik (studentlik) devirinde teatrde sanalaştırılğan spektakllerde oynap başladı. 1935 senesi ise, o, teatr artistleri truppası erkânında Orta Asiyağa – Taşkent şeerinde gastrolde bulundı.
İşte, teatrge resmiy sürette işke kirgen soñ, aradan çoq vaqıt keçmedi o eñ istidatlı genç teatr artislerniñ sırasından yer aldı. Meryem İbraimova qırım milliy, sovet ve cian klassiklerniñ – dramaturglarnıñ sanalaştırılğan eserlerindeki aydın obrazlarnı büyük mearetlikle oynadı. Yaş aktrisa Yusuf Bolatnıñ “Arzı qız”, Georgiy Mdivaniniñ “Alkazar”, Aleksandr Puşkinniñ “Bağçasaray çeşmesi”, Alişer Navoyiniñ “Leylâ ve Mecnun”, Maksim Görkiyniñ “Soñkileri”, Karla Götstsiniñ “Şah qızı Turandot” ve diger spektakllerde öz istidatını daa ziyade numayış yaptı.
Meryem hanım icad ile bir sırada cemaat işlerinde de faaliyet kösterdi. O, 1938 senesi Aqmescid şeer sovetine deputat saylandı. 1940 senesi ise, Moskva şeerinde (Rusiye) ötkerilgen Birinci Bütünittifaq Teatro Gençleri Konferentsiyasına delegat saylandı…
Meryem İbraimova 1944 senesi bütün doğmuş milleti ile beraber sürgünlikke – repressiyağa oğratıldı. O Tacikstannıñ Hucant (Leninabad) şeerine tüştü. Anda qırım milliy teatro artistleri ile birlikte zenginleştirüv – yañıdan işlep çıqaruv uran zavodında çalıştı. Olar uran filizini (ruda) qolda saylay ediler…
1950 senesi. Meryem İbraimovanıñ hocası – belli qırım ressamı em de aktörı Seit-Halil Osmanov Sabriye Erecepova, Eşref Şemi-zade, Halil Gürci kibi bir talay qırım milliy medeniyet erbapları sırasında cezağa oğratıldı – apske qapatıldı. Yaş ana – Meryem hanım elinde ufaq bala ile qaldı.
İş yoq, yaşayış bir tamam ağırlaştı – yaşamağa imkân bile qalmadı. Velâkin, ayat ep devam ete degenleri kibi, Meryem İbraimova yaşamaq aşqına ep tırıştı, dostlarınıñ yardımı ile çızmacılıq (çertöjnıy) zenaatını menimsedi, çalıştı ve balasını köterdi. Soñra, 1963 senesi Taşkent şeerine köçti. Mında o, yazıcı Şamil Alâdinniñ yardımı – tevsiyesi ile “Lenin bayrağı” gazetasına işke alındı ve nefaqağa çıqqance anda çalıştı.
Meryem İbraimova 1990 senesi Vetanı Qırımğa qayttı ve yañıdan tiklenilgen qırım milliy muzıka-drama teatrde çalışıp başladı. O Ayşe Dittanova, Seit-Halil Osmanov, İlyas Bahşış kibi eski teatro faalleri ile birlikte öz tecribelerini Qırım milliy teatrde çalışıp başlağan yañı nesilge aşladılar. Bunıñle, qırım milliy sañat ananeleriniñ saqlanılıp qaluvına temel – zemin yaratıldı.
Meryem İbraimova sevimli ve aynı zamanda doğmuş teatrosınıñ icadiy ömürine bir tamam kirip ketti, Vetan teatrinde yañıdan doğğan “Arzı qız” spektaklniñ zaferli ilki temsilinde iştirak etti… Bundan soñ o yañıdan yaşarıp “Adıñ çıqqance – canıñ çıqsın”, “Alim”, “Evlenüv”, “Hoca Nasreddin”, “Arşın malalan”, “Qadınçıqlar” kibi sıra-sıra spektakllerde oynadı.
Yüksek istidat saibi Meryem İbraimova 1994 senesi “Ukrainada nam qazanğan artist” degen yüksek unvanğa nail oldu.
Meryem İbraimova taqdir mücibi 1996 senesi Amerika Qoşma Ştatlarına ketti. Bugün de-bugün o, oğlu ve onıñ qorantası ile New York şeerinde yaşay.
Menba : http://leylaemir.org New York, 2017 senesi
Мерьем Ибраимова къырым миллий театро артисти – актрисасы
Аджайип къырым миллий артисти – актрисасы Мерьем Ибраимова 1919 сенеси февраль 28-де Къырымнынъ Акъмесджид (Симферополь) шеэринде догъду. О, он бир яшында экенде ана-бабадан оксюз къалды. Мектеп-интернатта тасиль алды. Сонъра, 1933 сенеси къырым миллий музыка-драма театр янындаки театро окъув юртуна окъумагъа кирди. Генч ве айны заманда истидатлы бу къырым къызы, 1936 сенеси мезкюр окъув юртуны битирип, театрге ишке кирди.
Затен, Мерьем ханым озюнинъ даа талебелик (студентлик) девиринде театрде саналаштырылгъан спектакллерде ойнап башлады. 1935 сенеси исе, о, театр артистлери труппасы эркянында Орта Асиягъа – Ташкент шеэринде гастрольде булунды.
Иште, театрге ресмий суретте ишке кирген сонъ, арадан чокъ вакъыт кечмеди о энъ истидатлы генч театр артислернинъ сырасындан ер алды. Мерьем Ибраимова къырым миллий, совет ве джиан классиклернинъ – драматургларнынъ саналаштырылгъан эсерлериндеки айдын образларны буюк меаретликле ойнады. Яш актриса Юсуф Болатнынъ «Арзы къыз», Георгий Мдиванининъ «Альказар», Александр Пушкиннинъ «Багъчасарай чешмеси», Алишер Навойининъ «Лейля ве Меджнун», Максим Горькийнинъ «Сонъкилери», Карла Гоццининъ «Шах къызы Турандот» ве дигер спектакллерде озь истидатыны даа зияде нумайыш япты.
Мерьем ханым иджад иле бир сырада джемаат ишлеринде де фаалиет косьтерди. О, 1938 сенеси Акъмесджид шеэр советине депутат сайланды. 1940 сенеси исе, Москва шеэринде (Русие) отькерильген Биринджи Бутюниттифакъ Театро Генчлери Конференциясына делегат сайланды…
Мерьем Ибраимова 1944 сенеси бутюн догъмуш миллети иле берабер сюргюнликке – репрессиягъа огъратылды. О Таджикстаннынъ Худжант (Ленинабад) шеэрине тюштю. Анда къырым миллий театро артистлери иле бирликте зенгинлештирюв – янъыдан ишлеп чыкъарув уран заводында чалышты. Олар уран филизини (руда) къолда сайлай эдилер…
1950 сенеси. Мерьем Ибраимованынъ ходжасы – белли къырым рессамы эм де актёры Сеит-Халиль Османов Сабрие Эреджепова, Эшреф Шемьи-заде, Халиль Гурджи киби бир талай къырым миллий медениет эрбаплары сырасында джезагъа огъратылды – апске къапатылды. Яш ана – Мерьем ханым элинде уфакъ бала иле къалды. Иш ёкъ, яшайыш бир тамам агъырлашты – яшамагъа имкян биле къалмады. Велякин, аят эп девам эте дегенлери киби, Мерьем Ибраимова яшамакъ ашкъына эп тырышты, достларынынъ ярдымы иле чызмаджылыкъ (чертёжный) зенаатыны менимседи, чалышты ве баласыны котерди. Сонъра, 1963 сенеси Ташкент шеэрине кочьти. Мында о, языджы Шамиль Алядиннинъ ярдымы – тевсиеси иле «Ленин байрагъы» газетасына ишке алынды ве нефакъагъа чыкъкъандже анда чалышты.
Мерьем Ибраимова 1990 сенеси Ветаны Къырымгъа къайтты ве янъыдан тикленильген къырым миллий музыка-драма театрде чалышып башлады. О Айше Диттанова, Сеит-Халиль Османов, Ильяс Бахшыш киби эски театро фааллери иле бирликте озь теджрибелерини Къырым миллий театрде чалышып башлагъан янъы несильге ашладылар. Бунынъле, къырым миллий санъат аньанелерининъ сакъланылып къалувына темель – земин яратылды.
Мерьем Ибраимова севимли ве айны заманда догъмуш театросынынъ иджадий омюрине бир тамам кирип кетти, Ветан театринде янъыдан догъгъан «Арзы къыз» спектакльнинъ заферли ильки темсилинде иштирак этти… Бундан сонъ о янъыдан яшарып «Адынъ чыкъкъандже – джанынъ чыкъсын», «Алим», «Эвленюв», «Ходжа Насреддин», «Аршын малалан», «Къадынчыкълар» киби сыра-сыра спектакллерде ойнады.
Юксек истидат саиби Мерьем Ибраимова 1994 сенеси «Украинада нам къазангъан артист» деген юксек унвангъа наиль олду.
Мерьем Ибраимова такъдир муджиби 1996 сенеси Америка Къошма Штатларына кетти. Бугунь де-бугунь о, огълу ве онынъ къорантасы иле Нью-Йорк шеэринде яшай.
