Kırım’daki Yenikale
Yenikale tarihî Kerç şehrinin 10 km. kadar doğusunda, deniz kıyısında ve Akıntı Burnu mevkiinde bulunmakta.
Şimdiki Yenikale’nin yerinde 14. yüzyılda Cenevizler tarafından inşa edilmiş daha küçük bir kale bulunmakta. Bu kale 1631 yılında Zaporog Kazakları tarafından tahrip edilmiş.
Rus ordusunun 1696’da Azak Kalesi’ni alması ve 1700 İstanbul Antlaşması’yla bunun Osmanlı Devleti tarafından da tanınmak zorunda kalınması, Osmanlıları Rus donanmasının Karadeniz’e çıkmasını önleyecek tedbirler almaya sevk etti. Buna bağlı olarak, 1702 yılında Kerç Boğazı’nı korumak üzere büyük ve müstahkem bir kale inşa edilmesine karar verildi.
Yenikale adını alacak olan bu kalenin inşasına 1703’te başlandı. Fransız uzmanların gözetiminde ve dönemin en üstün tahkimat bilgisiyle inşa edilen kalenin bütün istihkâmlarının ve müştemilatının tamamlanmasının 1710 yılını bulduğu anlaşılmakta.
Yenikale 1771 senesinde Vasiliy Mihayloviç Dolgorukov kumandasındaki Rus ordusu tarafından işgal edildi.
Bundan üç yıl sonra imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması ile de resmen Rusya İmparatorluğu’na terk edildi.
Yenikale Kırım Savaşı esnasında (Mayıs 1855) Müttefik birlikleri tarafından ele gecirildi ancak savaş sonunda Rusya’ya iade edildi.
Yenikale’deki hastane 1880’de faaliyetlerini durdurdu ve kale harap olmaya terk edildi.
Yenikale II. Dünya Savaşı esnasında da askerî amaçlarla kullanıldı. Yenikale’de mevcut olduğu bilinen kışla, cami, hamam ve kale muhafızının konağı gibi yapılar günümüze gelememiş.
