Hacı Zeynalabdin Tağıyev ömrünün 80 sinnində tələbə qızlara nəyi məsləhət görürdü
Mülki general xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyev həzrətləri ömrünün 80 sinnində tələbə qızlara nəyi məsləhət görürdü?
Bakıda 1911-1912-ci illərdə nəşr olunan “İşlq” qəzetindndə görkəmli xeyriyyəçi H.Z.Tağıyev haqqlnda çöxlu maraqlı yazılar, özündə zəngin tarixi informasiyaları əks etdiirən materiallar vardır.Təəssüf ki, bunlar tədquqatşıların şoxunun ərəb əlifbalı yazılara nabələdliyi üzündən köıgədə qalmıışdır. Qəzetin 19 mart 1911-ci iıə aid 9-cu nömrəsindəki baş məqalə bu cəhətdın diqqəti cəlb edir.
Yazının müəllifi H.Z,Tağıyevi yaxşı tanıyan,onunla hər gün iş. birliyinə görə təmasda oıan hüquqşünas,rərcüməçi, publisist, “İşıq” qəzetinin naşiri Mustafa bəy Əlibəyovdur.
***
1911-ci ilin novruz bayramı ərəfəsində H.Z.Tağıyev tələbə qızları bayram münasibətiıə təbrik etmək üçün .
şəhərin hörmətli adamları iıə birlikdə Bakı Qızlar Məktəbinə gəlir.Bayram salamlaşmasından,hədiyyələrin təqdimindən sonra o,tələbə qlzları böyük salona – akt zalına dəvət edir.Hacı burada özünün divardan asılmış boyu böyüklüyündə
çərçivəyə salımış portretini qızlara göztərib deyir:
“Baıalarım,görürsünüzmü, butada mənim sağ əlim Qurani -Kərimin üstündədir,soı əlomdə tutduğum isə qəzetədir!”
…H.Z.Tağıyev bayram çıxışını maraqlı, yaddaqalan ,iəsirli öyüd-nəsihətlərlə qirtarıb, gələcəklərinə inandığı elmə həvəskar olan tələbə qlzlardan ayrılıb, onu müşayiət edənlərlə birlikdə, himayədarlıq etdiy məktəbin binasını alqış sədaları altında tərk edir.
Səxavətdə Hatəmi-Taidən heç də geri qalmayan H.Z.Tağırevin Qızlar Məktəbindəki bu portretinin müəllifi məlum deyil.Məlum olan odur ki, 1912-ci ildə Bakıya H.Z.Tağıyevin sifarişi ilə görkəmli xeyrityyəçinin portretini çəkməyə gələn məşhur rus rəssamı İ.Brodski özünü əziyyətə salmadan bu portretin elementlərindən ustalıqla,lakin heç bir xatlrlama vermədən istifadə etmişdir.
H.Z.Tağıyevin indi sərgi salomlarını bəzəyən portretində general qiyafəsində oıan xeyriyyəçinin sol əlində ağ əlcək görünür.Əslində bu,bərpaşı rəssamın təxəyyülünün məhsuludur; sovet dövründə
uzun müddət muzeyin zirzəmisində bükülmüş halda baxımsız qalan portretin bərpası zamamı H.ZTağıyevin sol əıindəki əşyanım qəzet ola biləcəyi bərpaçı rəssamın ağılna belə gətirməmişdir.
Rəssamı bəlkə qınamaq da oımazdı
Məsələ birasındadlr ki,elmə, təhsilə,sənətə,kitab nəşrinə, mətbu sözə yüksək qiymət verən H.Z.Tağıyev oxumağı və yazmağı bacarmırdı.
Nazim Nəsrəddinov,
Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi
Bakı
23.03.2020