TERCİMAN
Terciman gazetası Qırımda 1883 senesinden 1914 senesine qadar neşir etilip, rusiyeli musulmanlarnıñ umummilliy neşir organı, Rusiye ümmeti birligini timsali edi. Gazetanıñ ilk maqalesinde “Terciman” imkânı olğanı qadar musulmanlarğa medeniy ayattan sağlam, faydalı malümatlarnı bildirmege, ve aksine ruslarnı musulmanlarnıñ ömüri, baqışları ve itiyaclarınen tanış etecegi aytıldı. Rusiye ümmeti içün gazeta esas informatsiya menbası oldı.
“Terciman”nıñ tili onıñ muvafaqiyetiniñ baş sebebi oldı. Belli olğanına köre Gasprinskiy, umumtürk edebiy tilniñ tarafdarı edi. Onıñ neşir ettigi gazeta epsi türklerge añlayışlı olıp, onı bütün türk dünyası serbest ve raat oquğan. Bu ceetten “Terciman” unikal bir gazeta olğan, çünki ondan soñ çıqıp başlağan neşirler yerli tillerde basılıp, bu sebepten artıq umumtürk emiyetine malik olmağanlar.
“Terciman”nıñ abune fiyatı ucuz olğan. Bundan da ğayrı Gasprinskiy öz matbaasında basılğan kitaplarnı abunecilerge er yılı bedava yollağan ve böyleliknen oquyıcılarnı celp etken.
“Terciman”nıñ keyfiyeti yüksek olğan. İşbu gazetanı Moskva ve Peterburg kütüphanelerinde çoq yıllar devamında tedqiq etken professor İsmail Kerimov gazeta saifelerinde derc olunğan fotolarnıñ, metinlerniñ yüksek keyfiyetini qayd ete. Onıñ fikirince böyle keyfiyet ondan soñ çıqqan bir çoq neşirlerde endi olmağan.