Türklerin Tarih Boyunca Kurmuş Olduğu Devletler – Ali Okan Sarıca
Türklerin tarih boyunca kurmuş olduğu;
- 16 İmparatorluk,
- 38 Devlet,
- 37 Hanlık,
- 33 Beylik,
- 10 Cumhuriyet,
- 4 Atabeylik vardır.
Bunların toplamı 138’dir ve tarihte başka örneği yoktur.
(Sonradan eklemeler de olduğu için tarihsel periyodik bir sıralama olmasa da mümkün olduğunca geçmişten günümüze olacak şekilde yazmaya çalıştık)
Kuruluş ve yıkılış tarihleri ile birlikte;
- Büyük Hun İmparatorluğu: M.Ö 220-45
- Doğu Hun İmparatorluğu: 48-156
- Batı Hun İmparatorluğu: 48-216
- Avrupa Hun İmparatorluğu: 375-454
- Eftalitler İmparatorluğu (Ak Hun): 440-710
- Touba Türk Hanedanlığı: 386-534
- Kuzey Vey Hanedanlığı: 386-535
- Kidarite Krallığı: 320-500
- Avar Kağanlığı: 600-823
- Sabirler: 461-465
- Toharistan Yabguluğu: 658-759
- Birinci Göktürk Kağanlığı: 552-603
- İkinci Göktürk Kağanlığı: 681-744
- Karluk Yabgu Devleti: 665-681
- Türk Şahiler Devleti: 665-850
- Seyento Hanlığı: 630-647
- Türgeş Kağanlığı: 699-766
- Kimek-Kıpçak Birliği: 880-1200
- Uygur Kağanlığı: 742-840
- Oğuz Yabgu Devleti: 750-1055
- Kangar Birliği: 840-990
- Karahanlılar Devleti: 840-1212
- Yenisey Kırgız Kağanlığı: 840-1207
- Karahoca Uygur Krallığı: 991-1209
- Peçenek Hanlığı: 860-1091
- Kansu Uygur Krallığı: 848-1036
- Kuman Kıpçak Hanlığı: 1011-1240
- Ahmadili Hanedanlığı: 1112-1220
- İldenizli Atabeyliği: 1136-1225
- Salgurlar Hanedanlığı: 1148-1286
- Osmanlı İmparatorluğu: 1299-1923
- Karakoyunlu Devleti: 1380-1469
- Hazar Kağanlığı: 651-1048
- Büyük Bulgar Hanlığı: 632-665
- İlk Bulgar İmparatorluğu: 681-864
- Volga Bulgar Devleti: 626 -1236
- Tulunoğulları: 868-935
- İhşidiler Devleti: 935-969
- Böriler Şam Atabeyliği: 1104-1154
- Zengi Devleti: 1127-1250
- Memlük Türk Devleti: 1256-1517
- Karamanoğulları Beyliği: 1711-1835
- Delhi Sultanlığı: 1206-1526
- Bengal Sultanlığı: 1352-1576
- Gazneliler Devleti: 977-1186
- Adilşahlar Devleti: 1490-1686
- Kutbşahlar Devleti: 1518–1687
- Babürlüler İmparatorluğu: 1526-1858
- Haydarabad Devleti: 1724-1948
- Selçuklu İmparatorluğu: 1037-1157
- Kerman Selçuk Sultanlğı: 1041-185
- Anadolu Selçuklu Devleti: 1071-1308
- Harzemşahlar Devleti: 1077-1231
- Akkoyunlular Devleti: 1378-1508
- Çağatay Hanlığı: 1227-1347
- Altın Ordu Devleti: 1242-1502
- Timur İmparatorluğu: 1370-1507
- Şeybaniler Hanlığı: 1428-1599
- Kazan Hanlığı: 1438-1552
- Kırım Hanlığı: 1441-1783
- Nogay Ordası: 1398-1642
- Kazak Hanlığı: 1465-1847
- Büyük Orda: 1459-1502
- Astrahan Hanlığı: 1466-1554
- Sibir Hanlığı: 1464-1598
- Buhara Hanlığı: 1500-1785
- Hive Hanlığı: 1515-1920
- Yarkand Hanlığı: 1514-1680
- Bucak Ordası: 1620-1770
- Buhara Emirliği: 1785-1920
- Irak Selçukluları: 1118-1194
- Sincan Uygur Özerk Devleti
- Resüliler Hanedanlığı: 1229-1454
- Safeviler Devleti: 1501-1736
- Afşar Hanedanlığı: 1736-1802
- Türkiye: 1923-Sonsuza Kadar
- Kıbrıs Türk Cumhuriyeti: 1963
- Azerbaycan: 1991
- Türkmenistan: 1991
- Özbekistan: 1991
- Kırgızistan: 1991
- Kazakistan: 1991
- Tataristan: 1993
- Gagauzya: 1990
- Kızılyar Krayı: 1934
- Hakasya Cumhuriyeti: 1993
- Tuva Cumhuriyeti: 1993
- Yakutistan Cumhuriyeti: 1923
- Kabardey Balkar Cumhuriyeti: 1991
- Başkurt Özerk Cumhuriyeti: 1990
- Altay Cumhuriyeti: 1991
- Çuvaşistan: 1920
- Erbil Beyliği: 1146-1232
- Mengüçlü Beyliği: 1072-1277
- Çaka Beyliği: 1081-1098
- Dilmaçoğulları Beyliği: 1085-1192
- Çubukoğulları Beyliği: 1085-1092
- Danişmendli Beyliği: 1092-1202
- Saltuklu Beyliği: 1092-1202
- İnaloğulları Beyliği: 1098-1183
- Ahlatşahlar Beyliği: 1100-1207
- Artuklular: 1102-1408
- Çobanoğulları: 1227-1309
- Tanrıbermiş Beyliği: 1074-1098
- Karamanoğulları: 1256-1483
- İnançoğulları Beyliği: 1261-1368
- Sahipataoğulları Beyliği: 1275-1342
- Pervaneoğulları Beyliği: 1277-1322
- Eşrefoğulları: 1280-1326
- Menteşeoğulları Beyliği: 1280-1424
- Dobruca Beyliği: 1281-1299
- Karesioğulları: 1297-1360
- Candaroğulları Beyliği: 1299-1462
- Osmanoğulları Beyliği: 1299-1922
- Germiyanoğulları: 1300-1423
- Hamitoğulları Beyliği: 1301-1423
- Saruhanoğulları: 1302-1410
- Tacettinoğulları Beyliği: 1303-1415
- Aydınoğulları: 1308-1426
- Tekeoğulları: 1321-1390
- Ramazanoğulları: 1325-1608
- Eretna Beyliği: 1335-1381
- Dulkadiroğulları: 1339-1521
- Kadı Burhaneddin: 1381-1398
Diğer Hanlıklar:
✓ Marağa Hanlığı
✓ Kuba Hanlığı
✓ Bakü Hanlığı
✓ Şeki Hanlığı
✓ Tebriz Hanlığı
✓ Gence Hanlığı
✓ Cavad Hanlığı
✓ Derbent Hanlığı
✓ Erdebil Hanlığı
✓ Halhal Hanlığı
✓ Zencan Hanlığı
✓ Şirvan Hanlığı
✓ Karabağ Hanlığı
✓ Revan Hanlığı
✓ Karadağ Hanlığı
✓ Nahçıvan Hanlığı
✓ Merend Hanlığı
✓ Urmiye Hanlığı
✓ Maku Hanlığı
Hükümdar Hanedanları:
✓ Boyar Soyluları- Rusya/Ukrayna
✓ Tuğluk Hanedanları: Hindistan
✓ Basarab Hanedanları: Romanya
✓ Bahri Hanedanları: Mısır
✓ Terter Hanedanları: Bulgaristan
✓ Haleci Hanedanları: Hindistan
✓ Avşar Hanedanları: İran
✓ Kaçar Hanedanları: İran
Osmanlıya Bağlı Devletler
-Avrupa Kıtası-
- Türkiye (Anadolu)
- Bulgaristan (545 yıl)
- Yunanistan (400 yıl)
- Sırbistan (539 yıl)
- Karadağ (539 yıl)
- Bosna-Hersek (539 yıl)
- Hırvatistan (539 yıl)
- Makedonya (539 yıl)
- Slovenya (250 yıl)
- Romanya (490 yıl)
- Slovakya (20 yıl)
- Macaristan (160 yıl)
- Moldova (490 yıl)
- Ukrayna (308 yıl)
- Azerbaycan (25 yıl)
- Gürcistan (400 yıl)
- Ermenistan (20 yıl)
- Güney Kıbrıs (293 yıl)
- Kuzey Kıbrıs (293 yıl)
- Rusya güney topraklar (291 yıl)
- Polonya( Lehistan) (25 yıl)
- İtalya güneydoğu kıyıları (20 yıl) 23.Arnavutluk (435 yıl)
- Belarus (25 yıl) -himaye-
- Litvanya (25 yıl)-himaye
- Letonya (25 yıl) – himaye
- Kosova (539 yıl)
- Voyvodina(166yıl)
-Asya Kıtası-
- Irak (402 yıl)
- Suriye (402 yıl)
- Israil (402 yıl)
- Filistin (402 yıl)
- Ürdün (402 yıl)
- Suudi Arabistan (399 yıl)
- Yemen (401 yıl)
- Umman (400 yıl)
- Birleşik Arap Emirlikleri (400 yıl)
- Katar (400 yıl)
- Bahreyn (400 yıl)
- Kuveyt (381 yıl)
- Iranin batı toprakları (30 yıl)
- Lübnan (402 yıl)
-Afrika Kıtası-
- Mısır (397 yıl)
- Libya (394 yıl)
- Tunus (308 yıl)
- Cezayir (313 yıl)
- Sudan (397 yıl)
- Eritre (350 yıl)
- Somali (350 yıl)
- Kenya sahilleri (350 yıl)
- Tanzanya sahilleri (250 yıl)
- Çad’ın kuzey bölgeleri (313 yıl)
- Nijer’in bir kısmı (300 yıl)
- Mozambik kuzey toprakları (150 yıl)
- Fas (50 yıl) – himaye
- Batı Sahra (50 yıl) – himaye
- Moritanya (50 yıl) – himaye
- Mali (300 yıl)
- Senegal (300 yıl)
- Gambiya (300 yıl)
- Gine Bissau (300 yıl)
- Gine (300 yıl)
- Etiyopya’ nın bir kısmı (350 yıl)..
Çinliler arasında eriyen Hanedanlıklar ve tarihe adı Hun ardılları olarak geçen devletler:
~ Çu Devleti Zhou Hanedanları m.ö1122
~ Tang Hanedanlığı (tabgaçlar)
~ Birinci Chao Hun Devleti (304-329)
~ İkinci Chao Hun Devleti (328-352)
~ Hsia Hun Devleti (407-431)
~ Hiang Hun Devleti (401-439)
~ Lov-lan Hun Devleti (442-460)
~ Batı Wei – 535-557 (tabgaç kökenli)
~ Kuzey Zhou – 557-581(tabgaç kökenli)
~ Büyük Yan – 756-763 (lushan)
~ Hou tang – 923-937 (şatuo kökenli)
~ Jin – 936-947 (şatuo kökenli)
~ Hou Han – 947-951 (şatuo kökenli)
~ Kuzey Han – 951-979 (şatuo kökenli)
-En eski Türk Aile ve Boyları-
✓ A’shi’na Böri
✓ A’shi’de Pars
✓ Kıpçak Böriler
Tu’jue, Ti’ele, Tou’ba, Ta’tar, Türg’eş, Tang’ut, Tuğ’luk, Tard’uş, Tö’les, Tong’ra, Tung’us, Tay’ga, Te’leng, Kırk’ız, Kar’luk, Kum’uk, Ki’mek, Ki’pçak, Keng’er, On-Ok, Ui’gur, Og’uz..
Her modern ulus, farklı etnik kökenlerin karışımıdır. Türklerin gerçek Türk olmadığını anlatmaya çalışmak umutsuz bir çabadır..
Türk halkı genetik olarak çeşitlidir ancak dillerinden, kültürlerinden ve tarihlerinden oluşan ortak bir psikolojiye sahiptir..
Avrupalıların aksine, Türk boyları hiçbir zaman kendilerini tamamen farklı kimliklere ayırmadılar. Türk kimliği kalır, dil kalır, kültürün çoğu kalır. Coğrafyaya uyum sağlar insanlar, fiziksel olarak birbirinden farklıdır..
Bu Türk halkının kadim tarihidir..
Bu nedenle, yeni gelenlere veya farklı insanlara karşı temkinli değillerdir, tüm göçebe bozkır kavimleri çeşitliliğe açıktır ve ilgi duyarlar.. Onları kültürlerine ve toplumlarına dahil etmek için neredeyse içgüdüsel bir refleks vardır.. Çünkü boyların / klanların hayatta kalması, büyük ölçüde sayılarının artmasına bağlıdır..
Yeni üyeler eklendikçe insanlar değişir ve gelişir, ancak kültür kalır, dil kalır..
Sayılarda ve çeşitlilikte güç aramak, Türk kültürünün doğuştan gelen bir parçasıdır.. Bu sebeple her boy devlete, her devlet İmparatorluğa dönüşmede dünyanın geri kalanınından sayıca fazladır..
Ruslar ve Ukraynalılar, Yahudiler ve Araplar, Farslar ve Peştunlar, Saksonlar ve Cermenler vb birçok örnekte olduğu gibi birbirinden türeyen, aynı kültürden gelen, aynı dili konuşan ama birbirine düşman toplumların Türkleri anlayamamasının sebebi de budur.
Türk olmak, çok devletler kurmuş olmak değil, ilahi gücün ebedî sancaktarı olup Attila’dan Atatürk’e, yürüdüğün yolu unutmamaktır..
Türk Kağanlık Ailesi Kut’sal A’shi’na 3000 yaşında..
Ali Okan Sarıca / Kırk Kür’Şad / Kırk Ta’tar
