Türk Uygarlığı: Köklü Geçmişten Günümüze-Türkoloji Kongresi başladı

İstanbul Üniversitesi (İÜ), Marmara Üniversitesi ve Ahmet Yesevi Üniversitesi iş birliğiyle İslam bilim tarihi araştırmacısı Prof. Dr. Fuat Sezgin anısına düzenlenen kongrenin açılışı, İÜ Rektörlük Binası Doktora Salonunda yapıldı.

Burada konuşan İÜ Rektör Vekili İlyas Topsakal, “Türkoloji, Türk bilimi, Türk tarihi, Türk dünyası” ile dillerinden daha çok gönüllerinin konuştuğu bir coğrafyayı anlatmaya çalıştıklarını ifade etti.

Üniversitede Farabi ile çift diploma programı uyguladıklarını aktaran Topsakal, kongrenin bu yılın Prof. Dr. Fuat Sezgin yılı ilan edilmesi nedeniyle onun anısına yapılmasının önemini vurguladı.

Türklük biliminin kendileri için çok önemli olduğunu dile getiren Topsakal, şöyle konuştu:

“İlk defa 1926’da Bakü’de, 1973’te İÜ’de, 2002’de de Kazakistan’da toplanan bir kongreyle dünyaya ifade edilen Türklük bilimi, Türk tarihiyle eş değer olarak felsefesi gelişen bir alandır. Rus coğrafyasından Türkistan’a, Türk dünyasına ve ülkemize gelen bir ekolün olduğunu, bir de bizim tarihsel ekolümüz Çağatay ve İstanbul Türkçesi’nin bir ekolü olduğunu bilmemiz gerekiyor. Bu çerçevede Türklük bilimini düşünmeliyiz. 1851’de St. Petersburg’da Türklük bilimi kurulunca bu kendine has felsefesi ve tarihi gerçekleri olan bir bilimdi. İslam’la beraber yazıya geçen içinde Çağatayca, Arapça, Farsça ve Osmanlı Kazan Türkçesi’nin daha doğrusu İstanbul Türkçesi’nin hakim olduğu bir alanı da göz ardı edemeyiz. Bu yüzden Türklük bilimi çalışmaları bizim için çok değerli ama bundan da değerlisi yapacağımız ortak programlarla geçmişe atıf yapabilen, geçmişteki büyük eserlerimizi en ince ayrıntılarıyla tetkik edebilen yeni nesillerin geliştirilmesidir.”

İÜ Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hayati Develi ise dünyada ilk ve en eski Türkoloji kurumunun 1924 yılında kurulan İÜ Türkiyat Araştırmaları Merkezi olduğunu kaydetti.

Dünyada bugün bu alanda birçok merkezin bulunduğunu belirten Develi, bilim insanlarının dünyanın her yerinde Türk dünyasıyla ilgili çalışmalar yaptıklarını anlattı.

Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Prof. Dr. Musa Yıldız da bundan önceki kongreleri 7 yıl boyunca Türkistan’da yaptıklarını anımsatarak, kongrenin hayırlara vesile olması temennisinde bulundu.

Nazarbayev Üniversitesi Öğretim Üyesi, Türkolog Prof. Dr. Uli Şamiloğlu ise “Türk Yazı Dillerinin Tarihi Dönemleri: Yeni Bir Bakış” başlıklı bir sunum yaptı.

“Eski Türk Tarihinin Güncek Sorunları: Proto-Dil, Etnik İnkişaf, Ata Yurt”, “Türkiye’nin Doğu Anadolu ve Azerbaycan’ın Batı Azerbaycan Bölgesi Ağızlarının Sınıflandırılması ve Bazı Ortak Dil Özellikleri”, “Yusuf Has Hacib’in Kutadgu Bilig Eserindeki Dil Kavramı” ve “Dil Kullanımındaki Akhun Kelimesinin Anlamı” gibi konu başlıklarının ele alınacağı kongre, eş zamanlı olarak 2 ayrı salonda düzenlenen 4 oturumla devam edecek.

Kongre, 10 Ekim’de sona erecek.