Özü Tilimizden, Bır Vakıtler

16 Şubat 2021 Kırım'ın Sesi Gazetesi

Bır Vakıtler,
“O vakıtlar millette fakırlıq var, soba yaqacağı, saman, sımışqa tayağı, tezek… Saman sobalarında
hayvanların batmalarında qalan samanları cıyıp yaqa edik.Yuqarı dağ köylerinden at arabalarıynan
odun satmaya ketire ediler.Bostanlan odun değişe edik. Bir at arabası odun ne qadar kelir, üç kün
kite, zaten odunları ocaqlarda aş pişirirken yaqa edik. Tayaqnan aş pişermi?
Evde bır tene soba var, qış oldumu, bala çağa bir oda da yatamız, minderleri yere sıralap,
üstlerine bir yurğan tamam.Saba ayazdan evin camları bembeyaz buz tuta, erkenden qalkıp sobayı
tutuştura edik.Oda hemen keçip ,kül oturup qala, durma ilave etip turadıq.Ayatlarda tenekeynen
saman tezeği kündüznen toldurup hazırlay edik. Pek meşaqqat vardı.
Qarımız pek bol yağa edi.Dam boyu qar olur. Bazen ayvanları tışarı çıqaramay edik.Qapılar
qardan açıklmay, kün ağardımı ayvanların hepsi kıçıra, aqaylar ayvan peşine tüşer, qozu sesleri, qoraz
sesleri, atlar,sığırlar qoyunlar baqılacak, quyulardan su çekip taşıylar,qar az olsa hepsi quyu başlarında
aşlavlarda suvlana onun için erkezin azbarında yada aralığında su quyusu var qış mı? Telaşe
balam…Damlardaki qarlar kürenecek..
İş tutanları ballar da yardım eter, kimi saman, kimi suv taşır.Bır yandan ayvanlar baqılırken
diğer yandan sofra azırlanır.Sobaların üzerinde güğüm, çaynıq qaynay, bazen süt olur, ötmekleri
qızartıp sarıyağ süredik. Sofra quruldumu herkes sofrada tamam olur.Bır da sofra qurulmaz.
Oqul vaktı, ballar qara önlüklerini kiyip okul yoluna tüşer, bazı qar çoq yağdımı oqulda
olmay, çanasını qapan bizim maallede Rüstem Ağa’nın bayırına, aşada da Veli Ağa’nın bayırı var,
qocaman aqaylar da turmay, dama çıqılan merdivenlerden çana qayalar,bır yanda ballar bır yanda
aqaylar, şamatayı bır duysanız, toy yeri kibi, enim qonup turup olarnı sıyrete edik.
Balların eve keğenini bır körseniz. Er yanları ıslanğan,çorap qonuçlarına varınca su içinde,eller
morarğan buz kibi, soba borularına yapışalar, asçıq qurudularmı aydi bayıra…Qastalıq, mastalıq
körünmey edi, az öksürük oldumu, bır ısqan pekmez içiredik tamam.
Geceleri soba başına toplaşan ballar,kendi aralarında oynay ediler. “Imbıl” değen bır oyun
vardı.Birde “Yüzük tapmaca” fincan tübüne yüzğü qoyup tapmaya çalışa ediler. Bazı qonşular keldimi
aqaylar çekme elva yapa, bizde ocaq başlarında teleleknen müsür patlata edik.
Baarın kelmesini dört közle bekley edik. Zemheri, qoca qarı suvuqları…Qarlar eridimi,
çidemler açmaya başlay, qozu ,qoyun bayırlara töküle, tazecik otlar küneşi kördükçe öse,baar keldimi
yeniden toğamız sanki…
Endi ne qışın, nede qarın qayırı var. Dört parmaq qar yağa,mevsimler de insanlarda değişti.
Zor künlerimiz olsada pek mutlu edik. Ürmet, sevgi , bereket var edi. Qışın evimizde bır kere portaqal
köre edik. Onuda aqaylar at arabalarıynan şeere yada qasabaya keteçekte…Anbardan eki çuval
boğday kötürüp bır şeyler alıp kele ediler. Para mı oda erkeste olmay…Anbarda biraz boğday,üç beş
malın oldumu zenğin sensin…
Bu künleri hem qartlarımızdan dinledik hemde yaşadıq.Samimi aytmak kerekse men çoq
sağındım…Tiz boyu qar üstünde yürümeyi, çana qaymayı,donuma varınca ıslanmayı,soba başında