O topraq menim evim, töşegim oldı – Aqbardaq

– Ana, tüşünde bilesiñmi kimni kördim? – dedi doquz yaşındaki Qurtnezir.

– Kimni, canım? Eyilikke olsun.
– Babamnı. Saqalı ösken, tap köküsine qadar tüşken…
– Tüşüñ pek yahşı. Belgisiz ğayıp olğan, sağ qalğan askerler alâ daa qaytıp keleler. İnşalla, babañ da sağdır, – dedi anası Nasibe apte.
– Ana, babam, belki bizni tapalmay yüredir, – dedi şübelengen oğlu.
– Er şey olmalı, dünya büyük. Alla belâsını alğaydı şu cenkniñ, epimizni şaşırdı… Amma endi qorqmağa şey yoq, yaşayış deñişir, qısmet etse, er kes istegine qavuşır. Cenk bitti, balam.
Qurtnezir kiyinip, bol, büyük kaloşlarnı süyreklep, tışarı çıqtı. Qora qazığına mıhlanğan savuttan betini yuvdı.
Babasını sofra başında da añdılar. Soñra coşqun, sevinç bekler bir alda ekisi de tarlağa ketti.
– Qısmet etip, babam qaytıp kelse, biz babamnen ğozapayağa qatnarmız. Sen ise evde aş pişirip, bizni beklep oturırsıñ, yahşımı, ana? – dedi oğlu.
– Ay-ay, balam, babañ tez-tez kelseydi, biz de alem kibi yaşar edik, – dep iç çekti anası.
– Ana, ana baq! Aqbardaq! Seniñ sevgen çeçegiñ.
Otlar arasında bem-beyaz, sabiy qalbi kibi temiz-pak, yer tübünden baş köterip, dünya yüzüne baqıp turğan çeçek Nasibe apteniñ eñ bahıtlı künlerinen bağlı dese, kimse inanmaz.
– Balam, zamet de olsa, o çeçekni maña alıp ber.
Anam maña tap balalığımdan, quş balasını uçmaqnı ögretkeni kibi, topraqnı sevmege, onı ürmet etmege ögretken edi. Tap o vaqıtlarda baar kelip, qara topraq yeşerip başlağanı meni ayrette qaldıra turğan edi.
…Doğrusını aytacaq olsam şu cenk yılları topraqnı keregi kibi ögrenip aldım. Onıñ qorçalayıcı hususiyetlerini o yerde bilip qaldım. O yılları men ne qadar yerni küreklegenimni tasavur etmek bile zor. Okoplar, adam boyu terenliginde uzanıp ketken topraq içindeki yolaqlar, zemlânkalar, mezarlar qazdım. Em şunı da bilip qaldım ki, eñ havflı vaqıtlarda topraq seni bağrına basıp saqlay eken. O topraq menim evim, töşegim oldı, nice-nice ölümlerden qurtardı.
Tek bir keresi topraq meni saqlap yetiştiralmadı…
C. Ametovdan