Amerika Prezidenti oğlunun müəlliminə nə yazırdı?
Tədbirlərin birində Türkiyənin tanınmış pedaqoqlarından biri- Erdem Söylemezin maraqlı mühazirəsinə qulaq asırdım.
Alim dostumuzun gözəl nitqi, Türkiyənin və dünyanın bir sıra ölkələrində formalaşan və çoxlarına nümunə olan müəllim-şagird münasibətləri haqqında söylədiklərini işdə tətbiq etmək və tarixdə qalmaq üçün dəftərimizə yazdıq.
Mən Türkiyənin təhsil tarixi ilə bilavasitə bağlı insanlardan olduğuma görə Erdem Söyləmezin hər kəlməsinin çəkisini görür, nitqinin intonasiya və avazına heyranlıqla qulaq asırdım. Mühazirəçinin çıxışına bəzək vurduğu haşiyələrin biri diqqətimi xüsusilə cəlb etdi. Bu, Amerika dövlətinin 16-cı prezidenti, Amerika qullarını azadlığa çıxaran, Amerikanın milli qəhrəmanı Avraam Linkolnın (12.02.1809-15.04.1865 ) öz oğlunun müəlliminə yazdığı məktubdur.
Yeri gəlmişkən deyim ki, A.Linkolnın dörd oğlu var idi: Robert, Edvard, Yilyam və Tomas. Onlardan yalnız biri – Robert çox yaşamışdır. Edvard dörd yaşında dünyasını dəyişmiş, Yilyam on bir il iki ay, Tomas on dörd il yaşamışdır.
A.Linkolna aid olan kitabların birində məktubun yazılmasının səbəbkarı olan prezidentin oğlunun adına rast gəlmişdim. İndi o kitabın adını nə qədər fikirləşsəm də, xatırlaya bilmirəm.
” A.Linkolnun öz oğlunun müəlliminə məktubu”nun pedaqoji dəyərini nəzərə alıb, türk dili oxuculara onun türk dilində olan tərcüməsini təqdim edirəm.
(Məktubu rus dilindən də tərcümə edə bilərdim. Amma mühazirədə səslənən türk variantını daha münasib bildim ).
* ABD-nin eski ve ünlü başkanlarından Abraham Linkolnın
oğlunun öğretmenine hitaben yazdığı mektup
Ögrenmesi gerekli biliyorum; bütün insanların dürüst ve adil olmağını…Fakat şunu da öğret ona: her alçağa karşılık bir kahraman, her bencil politikaçıya karşılık kendini adamış bir lider vardır.
Her düşmana karşılık bir dost olduğunu da öğret ona! Zaman alacak biliyorum, fakat eğer öğrete bilirsen ona, kazanılan bir doların, bulunan beş dolardan daha değerli olduğunu öğret … Kaybetmeyi öğrenmesini öğret ona!.. Ve hem de kazanmaktan neşe duymayı . Kıskançlıktan uzaklara yönelt onu…
Eğer yapa bilirsen, sessiz kahkahaların gizemini öğret ona!..Bırak erken öğrensin, zorbaların görünüşte galip olduklarını…
Eğer yapa bilirsen, ona kitapların mucizelerini öğret .Fakat ona sessiz zamanları da tanıt Gök yüzündeki kuşların, güneşin yüzü önündeki arıların ve yemyeşil yamaçtakı çiçeklerin ebedi gizemini düşünebileceğini… Okulda hata yapmanın, hile yapmaktan çok daha şerefli olduğunu öğret ona.. Ona, kendi fikirlerine inanmasını öğret. Herke s ona yalnış olduğunu söylediğinde dahi…
Nazik insanlara karşı nazik, sert olanlara karşı da sert olmasını oğret ona! .Her kes kendine takılmış bir yöne digerken ,kitleleri izlemeyecek gücü vermeye çalış oğluma! Bütün insanları dinlemesini öğr et ona,fakat bütün o dinlediklerini gerçeğin eleğinden geçirmesini ve sadece iyi olanları almasıni da öğret… Gözyaşlarında hiçbir utanc olmadığını öğret..
Eğer yapabilirsen üzüldügünde bile nasıl gülümseyeceyini öğret .Herkesin sadece kendi iyiliği için çalıştığına inananlara,dudak bükmesini öğpet ona. Ve aşırı ilgiye dikkat etmesini…
Ona kuvvetini ve beynini en yüksek fiyatı verene satmasını, fakat hiç bir zaman kalbi ve ruhuna fiyat etiketi koymamasını öğret.
Ona nazik davran, fakat onu kucaklama!… Çünki ateş çeliği saflaştırır. Bırak, sabırsız olacak kadar cesarete sahıp olsun. Birak cesur olacak kadar sabırlı olsun. Ona her zaman kendisine karşı derin bir inanc taşımasını öğret. Böylece insanlığa karşı da derin bir inanc taşıyacaktır.
Bu büyük bir taleptir. Ne kadarını yara bilirsin bir bak bakaım”.
***
Göründüyü kimi, Amerikanın 16-cı prezidentinin öz oğlunun müəlliminə yazdığı məktubunun doğurduğu təəssürat çox gözəldir.
İnanmaq olar ki, bu məktubdakı tələblər müəllimləri öz vəzifə borclarını daha yaxşı yerinə yetirməyə sövq edəcəkdir.
