Ala Kiyiz ve Şırdak

Keçe halıların yapımı, aynı zamanda toplumsal birlik ve beraberliği güçlendirmenin yanı sıra geleneksel el becerilerinin de nesilden nesile aktarılmasını sağlar.

Ala kiyiz ve Şırdak, 2012 yılında UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesi’ne kaydedilmişti.

Şırdak

Keçi halılarının arasından en çok kullanılanı ve yapılanı da şırdaktır. Büyük bir beceri isteyen şırdağın hem yapımı, hem tasarımı çok zordur. Bir şırdak yaklaşık iki ayda hazır olur.

Şırdak eskiden her evin döşemesinde kullanılan değerli bir eşya idi ve her annenin, oğulları için birer tane halı dokuması gerekirdi. Kızların çeyizlerine de mutlaka şırdak koyulurdu.

Keçe halılarının bu türünü yapmak için yünler farklı renklere boyanır ve onlardan düz keçeler yapılır. Sonradan şırdağın tasarımına göre bu keçelerin üzerine desenler çizilip kesilir. Hazır olan renkli desenler düz bir renkteki keçenin üzerine tasarlanıp dikilir. Genelde halının temeli olarak siyah ya da kahverengi keçe kullanılır. Halının tasarımında desenlerin anlamı ve renklerin birbiriyle uyumlu olmasına çok önem verilir. Çoğunlukla desenler için mavi-kırmızı ya da yeşil-kırmızı renkleri kullanılır.

Bunun dışında desenlerin kullanımıyla halının sahibine hitaben gizli mesajlar da yazılır.

Şırdak kelimesinin anlamı, süslenerek yapılan el dikişi ”şırık” kelimesinden gelmektedir. Şırdağı seçerken ilk önce onun bu ”şırıklarına” dikkat edilir.

Ala Kiyiz

Ala kiyiz, düz keçeden yapılmış bir halıdır. Tasarımında renkli ve zor desenler kullanılmaz. Genelde renkleri koyun yününün rengine göre seçilir. Gri, kahverengi ya da siyahın tüm tonlarında olabilir. Ala kiyizin deseni özel olarak hazırlanıp yapılmaz. Desenler, halının temelinin üzerine direk yünden yapılır ve hiçbir el dikişi yapılmaz.

Keçe halısının bu türü yapımı günlük yaşamda kullanımı kolay olmasıyla çok tercih edilmektedir ancak kısa sürede yıpranır.