TATAR DİLİ 17.YY’DA RESMİ YAZIŞMA DİLİYDİ

Tatar dili, Orta Asya ve diğer birçok ülkenin Rus büyükelçiliklerinde kullanılan iletişim diliydi. İran’dan Hindistan’a kadar birçok doğu devletiyle resmî yazışmalar Tatar dili ile yapıldı.
17.yüzyılda Tatar Türkçesi; günümüzdeki İngilizce gibi ya da Ortaçağ Lâtin Avrupası’ndaki Lâtin dilleri gibi uluslararası bir dilin işlevini yerine getiriyordu. Bu iddianın sâhibi Kazan Devlet Üniversitesi târihçilerinden Prof. İskender Gilyazov. Son günlerde baskı altına alınmaya çalışılan okullarda yasak getirilen Tatar Türkçesi, 17.yüzyılda Rusların diplomatik dili olmuştu. Büyük Türkçü fikir adamlarından Hüseyinzâde Ali Bey’in ”Türk Dilinin Vâzife-i Edebiyesi”nde söylediği gibi:Dünya yuvarlağı üzerinde Türk dilinden daha yayılmış bir dil yoktu ve bu dilin sınırları; uzunlamasına, Mançurya’dan ve Sibiryanın Uzak Doğu kuzeyinde akan Lena nehri sâhilinden başlayıp, Altay, Karakurum, Pamir, Hindikuş, Kafkas, Kırım dağlarından geçerek Balkan dağlarının batısının sonuna kadar; genişlemesine, Ural Dağlarının kuzey son noktasından, Afrikanın Büyük Sahrasına kadar uzanıyordu. Yâni Türkçenin yayılma alanı Rusça’dan çok daha büyüktü. Bu nedenle de Rusların diplomatik dili Türkçeydi. Kazan’da Tatar Târihi ve Tatar Filolojisi uzmanı olan Prof. Gilyazov da 31 Temmuz 2017’de düzenlediği basın toplantısında bu konuya dikkat çekiyordu: ”Bir zamanlar, Tatar dili uluslararası bir dilin işlevlerini yerine getirdi. Rus devletinin Doğunun birçok ülkesiyle diplomatik ilişkilerinin dili idi. Tatar dili, Orta Asya ve diğer birçok ülkenin Rus büyükelçiliklerinde kullanılan iletişim diliydi. İran’dan Hindistan’a kadar birçok doğu devletiyle resmî yazışmalar Tatar dili ile yapıldı. Örneğin, dönemin Rus Çarı Aleksey Mikhailovich, Hindistan, İran, Orta Asya ve diğer birçok ülke ile diplomatik temaslarını bizim dilimizle kurdu. Tatar dili, bugün İngilizcenin veya Ortaçağ’da Lâtin Avrupa’daki Lâtin dillerinin görevini yerine getirdi. Ne yazık ki bugün bu gerçeği kimse bilmiyor.”