Qırım Tatar Tili Baymı?
Türkiyede Qırım Tatarcanı bilgen-bilmegen, bütün Qırım Tatarları da, Türkiye Türükleri de Qırım Tatarcanıñ bay bolmağanın, Türükçeniñ taa bay bolğanın aytayatırlar. Bo toramı?
Qırım Tatar tili, kündelik ayatta qullanılmamaqtan, caşlarnıñ dostlarıman Türük tilinde süyleşüvinden baylaşuv mümkünligi tapıp bolalmay. Bo sebepten, tuvğan tilimiz öleyatır kibi körünse de, men tilimizniñ bay bolmavına qatnaşmayman.
Neday Türük tilinde bolıp Tatar tilinde qarşılığın tapalmağan sözler bolsa, Tatar tilinde bolıp Türük tilinde tapalmağan söz de az tuvul. Örnek berecek bolsaq; “şo” dep aytıp qara. Tercime etmege “tırışsın”, soñ oğa da tapsın bir söz Arapça, “ğayret” dep. “Külkünçli” desek biz olarğa, “komik” dep küldürir özüne. Biz tuvğan tilde “süyleşirmiz”, “qonuşırmız”, “subet etermiz”, “laf etermiz”, “laflarmız”, “subetleşirmiz” de, olarğa tek “qonuşmaq” ve “subet etmek” qalır.
Men Qırım Tatar tiliniñ bay bolğanına işanaman. Amma oğa “bay tuvul” dep ürmetsizlik köstergen nadanlar, tilimizniñ hususiyetlerin bilmegenliklerinden ahmaq-ahmaq süyleşeler dep oylayman. O nadanlarğa ve öz halqıña tilimizniñ hususiyetlerin kösterip, oğa añlatmaq da seniñ vazifeñ, Tatar balası!
Tiliñni bil ve ürmet et: soñ ürmet etsinler!