13. YILINDA URUMÇİ KATLİAMI
13. YILINDA URUMÇİ KATLİAMI
İsmail CİNGÖZ
Çoğunluğu Uygur Türkü üniversiteli öğrencilerden oluşan kalabalık bir grup, 5 Temmuz 2009 tarihinde Çin Yönetiminin Uygur Türklerine yönelik baskı, ayrımcılık, kaçırılma, ortadan kaybolma ve fabrikalarda zorla çalıştırmaları protesto amacıyla Doğu Türkistan’ın Urumçi şehrinde protesto gösterisi düzenlemiştir.
Uluslararası Af Örgütü, İnsan Hakları İzleme Örgütü başta olmak üzere birçok uluslararası insan hakları örgütleri tarafından barışçıl olarak tanımlandığı bu gösterilere Uygurların yanı sıra Kazak, Kırgız ve diğer azınlıklar tarafından da destek verilmiştir; fakat bu barışçıl protesto eylemini “otoriteye başkaldırı” ve “isyan” olarak değerlendiren Çin Komünist Partisi (ÇKP) Hükumeti, göstericilere çok sert yöntemlerle müdahale etmiştir.
Görgü tanıklarının beyanlarına göre masum gösterileri uluslararası kamuoyuna yanlış tanıtma amacıyla sivil Uygur Türkü görünümlü Çin Komünist Partisi mensupları, göstericilerin arasına karışarak olayları provoke etmiş ve bilinçli olarak Çin polisini kışkırtmıştır.
Bölgedeki yabancı medya mensuplarını kentten çıkartan Çin yönetimi, internet bağlantılarını da kesmesinin ardından, bölgeye sevk edilen ilave 20.000 asker ve polis tarafından, göstericilerin üzerine gerçek mermilerle ateş açılmış ve zırhlı araçları eylemcilerin üzerine sürerek insanları kasten ezerek katletmişlerdir. Katliamlar7 Temmuz 2009’da kadar üç gün boyunca devam etmiştir.
Çin yönetiminin, Çinli çetelerle çok iyi bir koordinasyon ve işbirliği yaparak Uygur Türklerine karşı uygulanan soykırımın şiddetini olabildiğince arttırmaya çalıştığı anlaşılmaktadır
Çin yönetimi tarafından etnik soykırım olarak uygulanan Urumçi katliamlarında resmi olarak 197 kişinin hayatını kaybettiği, 2.000 civarında yaralananlar olduğu açıklanmış olsa da görgü tanıkları daha sonradan yaptıkları açıklamalarında hayatını kaybedenlerin binlerce olduğunu, yaralananların ise çok ama çok daha fazla olduğunu ifade ettikleri görülmektedir.
Gösterilerden sonra Urumçi’de gözaltına alınanlardan bazıları kurşuna dizilerek, bazılarının da değişik yöntemlerle idam edildiği bilgileri uluslararası basın kuruluşları tarafından duyurulmuştur.
Sonuç Olarak;
Çin yönetiminin inkâr ettiği Urumçi Katliamının, 11-22 Temmuz 1995 Srebrenitsa Soykırımından bir farkı olmadığı muhakkaktır. Yıllardır Çin işgali altında zulüm gören Doğu Türkistan’da 5-7 Temmuz 2009 tarihinde Uygur Türklerinin acımasızca katledildiği Urumçi katliamının üzerinden 13 yıl geçmiş olsa da acısı ilk günkü gibi taze kalmıştır.
