Yeni Gün/ Oğuz Bayramı ( Nevruz )
Nevruz, Türklerin eski bayramı ve baharın başlangıcıdır. Tanrı’ya şükretmek için en güzel, en eski özel günlerden biridir. Doğaya değer veren Türklerin ortak bir anlayış, düşünce ve davranış noktası olan bir inançtan gelmektedir. Gök Türklerin inançları kapsamında doğa, Tanrı ve insan kavramlarını dahil eden en eski Türk ritüeli olan Şaman inançlarındandır. Bu bayram, bahar bayramı, ulusun ulu günü, Yengi Gün, Oğuz Bayramı, Mere Ke, Koca Bayram, Şeker Bayramı, Yaz Bayramı, Sultan Bayramı gibi adlandırılmıştır.
Hicri Şemsi takvimde İlkbaharın başlaması ile birlikte yılın ilk günüdür. En eski Çin kaynaklarına göre ilk kez “Yeni Gün” olarak Türkler tarafından ortaya çıkmış daha sonra Turan coğrafıyasındaki Tacıkça gibi diğer dillere girerek Nevruz diye çevirilip ve günümüze kadar Türk boyları gibi Irak, Suriye, İran, Azerbaycan, Kıbrıs, Gürcistan, Afganistan, Kırgızistan, Kazakistan ve Türkmenistan gibi komşu ülkeler, topluluklar da bu günü kutlamış ve özel ritüellerini yerine getirmişlerdir.
“Bayram” kelimesi, kutlamak anlamına gelen Türkçe “Bayramak” kökünden türetilmiştir. Bu kelime Tacık diline Bahram ve Pedram şeklinde, Arap dilinin Suriye lehçesinde “Biram” şeklinde ve İngilizce bayram şeklinde girmiştir. Bu kelime ile ilgili diğer kelimeler şunlardır: Bayrama (kutlama, mutluluk), Bayramlaşma (grup kutlaması), Bayraşmak (birlikte kutlama), Bayramçı ( bayram için gelen biri), Bayramçılık (Nevruz hediyesi), Bayramlıq (bayramda çocuklara verilecek hediyeler), Bayram Karı (Nevruz karı). (Nevruz karı uğurludur ve bereket sembolü olarak kabul edilir), Bayram vergisi ( Geçmişte Nevruz ve Kurban Bayramı vesilesiyle Han lehine alınan vergiler) . Bayram Makyajı ( özel Süsleme), Bayram Yemişi (kiraz Fındık), Bayram ulduzu (Noel yıldızı), Bayram Ayı (Mart).
Türk Dünyasında Selçuklu gibi diğer Tacık dilini yaşatan devletlerimiz “Yeni Günün” , “Nevruz” şeklinde kalmasına sebep olmuşlar ve bir çok kültür ve töremiz halen bu şekilde anılmaktadır, halkın dilinde “Nevruz” kelimesinin karşılığı için eski çağlarda “Oğuz Bayramı” ve “İl Bayramı” veya “Yaz Bayramı” gibi kelimeler vardır. Nevruzun kime ait olduğunu araştırırken, Türk Dünyası halkı, baharın ilk gününü kutlarken, bu topraklarda çoğunluk yaşayan etnik grupların da tarihine devletlerine daha derin bir inceleme yapmayı gerektirir.
