Bakü’nün kurtuluşunun 101. yıl dönümü
Azerbaycan’ın başkenti Bakü’nün Kafkas İslam Ordusu tarafından Ermeni ve Bolşevik çetelerden kurtarılışının 101. yıl dönümü dolayısıyla Gobustan ilindeki Acıdere şehitliğinde yürüyüş ve tören düzenlendi.
Türkiye’nin Bakü Büyükelçiliği ve Azerbaycan Savunma Bakanlığı tarafından ortaklaşa düzenlenen etkinliğe, Bakü Büyükelçisi Erkan Özoral, KKTC Bakü Temsilcisi Ufuk Turganer, Askeri Ataşe Tuğgeneral İsmail Hakkı Köseali, Türk kurum ve kuruluşların temsilcileri, Türk ve Azerbaycanlı askerler, Kıbrıs Savaşı gazileri ve çok sayıda kişi katıldı.
Yürüyüşte, Azerbaycanlı askerlerce 101 Türk ve 101 Azerbaycan bayrağı taşındı. Şehitlikte düzenlenen törende İstiklal Marşı ve Azerbaycan Milli Marşı okundu. Büyükelçi Özoral anıta çelenk bıraktı.
Özoral törende yaptığı konuşmada bağımsızlığı şehitlere borçlu olduklarını söyledi.
Türkiye ve Azerbaycan’ın düşmanlarının geçmişte de, bugün de olduğunu ve gelecekte de olacağını belirten Özoral, “Düşmanlarımız şunu bilmeli ki Türkler tarihin her devrinde kendi bağımsızlık ve egemenliğini her zaman korumuş, geleceğini her zaman elinde tutmuştur. Bizim topraklarımıza göz dikenin gözünü oyarız. Hiç kimsenin Türk’ün bir karış toprağında gözü olmasın. Bundan 100 yıl önceki olaylardan ders çıkarsın ve bilsin ki Türk’ün sabrı bir yere kadardır. Karabağ Türk toprağıdır. İşgal altındaki Azerbaycan toprakları mutlaka bir gün kurtulacaktır. Türkiye-Azerbaycan kardeşliği ebedidir.” şeklinde konuştu.
İlkokul öğrencilerinin şiirler okuduğu tören, Kafkas İslam Ordusu 28. Tabur Komutanı merhum Yüzbaşı İzzet Efendi’nin anıtın yakınlarında bulunan kabrinin ziyaret edilmesiyle sona erdi.
Kafkas İslam Ordusu
Azerbaycan, 28 Mayıs 1918’de bağımsızlığını ilan ettikten sonra 4 Haziran 1918’de Osmanlı Devleti ile Batum’da anlaşma imzaladı. Anlaşma, iki devlet arasında siyasi, hukuki, ticari ve askeri alanlarda dostane ilişkiler kurulmasını öngörüyordu. Azerbaycan, anlaşmanın 4. maddesi uyarısınca Ermeni ve Bolşevik çetelerin işgaline karşı Osmanlı hükümetinden yardım istedi.
Enver Paşa’nın 28 yaşındaki kardeşi Nuri Paşa’nın (Killigil) çabalarıyla kurulan Kafkas İslam Ordusu, Filistin Cephesi’nden getirilen 106. ve 107. piyade ile 56. topçu alayları ile takviye edilerek Bakü ve Azerbaycan’ın diğer illerinin Ermeni ve Bolşevik çetelerden kurtarılması için görevlendirildi. Gence’ye ulaşan Kafkas İslam Ordusu’ndaki asker sayısı, Azerbaycan kolordusundan yapılan bin kişilik takviyeyle 12 bine ulaştı.
Güzergahındaki Göyçay, Salyan, Ağsu ve Kürdemir’i de Bolşevik birlikleri ve Ermeni çetelerinden temizleyen ordu, 15 Eylül 1918’de 30 saat süren şiddetli muharebelerden sonra Bakü’yü kurtardı. Bakü’de halkın coşkuyla karşıladığı Osmanlı askerleri, kentte geçit töreni düzenledi.
Kafkas İslam Ordusu, Bakü’nün kurtuluşu için yaptığı mücadelede bin 130 şehit verdi. Azerbaycan’ın Bakü, Şeki, Şamahı, Gobustan, Göyçay, Kürdemir, Neftçala, Hacıkabul ve Guba gibi birçok bölgesinde Kafkas İslam Ordusu askerinin defnedildiği 14 Türk şehitliği bulunuyor.
