‘‘Cenk vaqıtında habersiz ğayıp olğanlar. Ukraina olarnı nasıl qıdırsın’’ Konferentsiyası
2018 senesi arman ayı (avgust) 31 künü Temsilcilikte halqara alâqalar hızmetiniñ yolbaşçısı Yevgen Samuha ve hızmetniñ baş mesleatçısı Valeriya Pahomova Qızıl Haç Halqara Komiteti tarafından azırlanğan ‘‘Cenk vaqıtında habersiz ğayıp olğanlar. Ukraina olarnı nasıl qıdırsın’’ mevzusında matbuat konferentsiyasında iştirak ettiler. Habersiz ğayıp olğanlar Halqara künü munasebeti ile Qızıl Haç Halqara Komiteti Kıyivniñ Cenübiy tren durağında ‘‘Beklemekte qatıp qalğanlar’’ yapısını açtı. Yapı doğmuşları Ukrainadaki silâlı davalar neticesinde ğayıp olğan 1500 horantanıñ soñsız beklevini ve belgisizlikni numayış etmekte.
‘‘Beklemekte qatıp qalğanlar’’ – bu tren durağında, ellerinde habersiz ğayıp olğan insanlarnıñ qoranta azaları aytqan sözleri yazılğan tahtaçıqlarnı tutıp, öz ğayıp olğan tuvğanlarını beklegen erkek ve qadın, genç ve qart adamlarnıñ süretleridir. Bu yapı yanından keçken ve onı mahsus ziyaret etken insanlarğa öz doğmuşlarını toqtamayıp bekleğen adamlarnıñ duyğularını añlamağa yardım etecektir. Tedbirde Ukraina Yuqarı Şurası Yolbaşçısınıñ Birinci muavini, Üç taraflama kontakt gruppasında gumanitar bölüginiñ vekili İrına Geraşçenko, Ukraina Baş Naziriniñ Avropa ve Avropa-atlantik integratsıyası meseleleri boyunca yardımcısı İvanna Klımpuş-Tsıntsadze, Vaqtınca işğal etilgen territoriyalar ve memleket içinde köçip kelgenler meseleleri boyunca Nazir muavini Georgiy Tuka, Ukraina gençlik ve sport Naziriniñ Avropağa integratsiya boyunca muavini Mıkola Movçan, Ukraina içtimaiy siyaset Nazirliginiñ, Ukraina Arbiy Quvetleri Baş komandanlığınıñ, Ukraina havfsızlıq Hızmetiniñ, çetel elçihanelerniñ vekilleri, gönülliler ve faaller iştirak etti.
Matbuat konferentsıyasında doğmuşlarını habersiz coyğan 6 qoranta aqqında film numayış etildi, qıdıruv işleriniñ muimligi ve habersiz ğayıp olğan şahıslarnıñ statusını belgilevniñ kerekligi qayd etildi. Gumanitar bölükniñ vekili İrına Geraşçenko ukrain taraf habersiz ğayıp olğanlarnı qıdırmaq maqsadınen Qızıl Haç Halqara Komiteti temsilcileriniñ iştiragi ile üç taraflma qıdıruv vastasınıñ teşkil etüvni teklif etkenini bildirdi. Amma RF-nıñ vekilleri anda öz ekspertlerini yollamağa red ete. Siyasetçi aytqanlarına köre, daa bir pıtraqlı mesele – Ukrainanıñ vaqtınca işğal etilgen Donbass topraqlarına Qızıl Haç Halqara Komiteti temsilcileriniñ irişimleri pek sıñırlıdır.
Matbuat konferentsiyası devamında İrına Geraşçenko, 2016 senesinden başlap Ükümetniñ, halqara ekspertlerniñ, bu cümleden, Qızıl Haç Halqara Komitetiniñ ve cemaat teşkilâtlarınıñ vekilleri iştiragi ile azırlanğan ve 2018 senesi oraq (iyül) ayı 12 künü niayet qabul etilgen ‘‘Habersiz ğayıp olğan şahıslarnıñ uquqiy statusı’’ mevzusında qanunnıñ muimligini qayd etti. İrına Geraşçenko aytqanlarına köre, endi bu qanunnıñ çerçivesinde habersiz ğayıp olğan şahıslarnıñ statusı belgilendi, statuslarnı belgilev, cedvelge aluv, qıdıruv ve bu şahıslarnıñ ya da olarnıñ qoranta azalarınıñ içtimaiy qorçalavı ile bağlı olğan meselelerni qanuniy yolnen çezmek içün bütün şaraitler yaratıldı. Ukraina Yuqarı Şurası Başlığınıñ Birinci muavini qayd etti ki, Qanun ile Ukraina Nazirler Şurası yanında mesleatçı organnıñ – fevqulâde allarda ğayıp olğan şahıslar meselesi boyunca Komissiyanıñ teşkil etilüvi de planlaştırıldı. Onıñ terkibine Ukraina devlet akimiyeti organlarınıñ temsilcileri, habersiz ğayıp olğan insanlarnıñ qıdıruvında tecribesi olğan gumanitar ve cemaat teşkilâtlarnıñ vekilleri kirecektir. Siyasetçi qayd etkenine köre, fevqulâde alda ğayıp olğan insanlar aqqında malümatlarnı merkezleştirmek maqsadınen Komissiyanıñ vazifeleri arasında bu şahıslar boyunca Yekâne cedvelni tertip etüv ve olarnı semereli qıdıruv içün kerekli malümatlarnı toplav bulunmaqtadır.
2018 сенеси арман айы (август) 31 куню Темсильджиликте халкъара алякъалар хызметининъ ёлбашчысы Евген Самуха ве хызметнинъ баш меслеатчысы Валерия Пахомова Къызыл Хач Халкъара Комитети тарафындан азырлангъан ‘‘Дженк вакъытында хаберсиз гъайып олгъанлар. Украина оларны насыл къыдырсын’’ мевзусында матбуат конференциясында иштирак эттилер. Хаберсиз гъайып олгъанлар Халкъара куню мунасебети иле Къызыл Хач Халкъара Комитети Кыйивнинъ Дженюбий трен дурагъында ‘‘Беклемекте къатып къалгъанлар’’ япысыны ачты. Япы догъмушлары Украинадаки силялы давалар нетиджесинде гъайып олгъан 1500 хорантанынъ сонъсыз беклевини ве бельгисизликни нумайыш этмекте.
‘‘Беклемекте къатып къалгъанлар’’ – бу трен дурагъында, эллеринде хаберсиз гъайып олгъан инсанларнынъ къоранта азалары айткъан сёзлери язылгъан тахтачыкъларны тутып, озь гъайып олгъан тувгъанларыны беклеген эркек ве къадын, генч ве къарт адамларнынъ суретлеридир. Бу япы янындан кечкен ве оны махсус зиярет эткен инсанларгъа озь догъмушларыны токътамайып беклегъен адамларнынъ дуйгъуларыны анъламагъа ярдым этеджектир. Тедбирде Украина Юкъары Шурасы Ёлбашчысынынъ Биринджи муавини, Учь тарафлама контакт группасында гуманитар болюгининъ векили Ирына Герашченко, Украина Баш Назирининъ Авропа ве Авропа-атлантик интегратсыясы меселелери боюнджа ярдымджысы Иванна Клымпуш-Цынцадзе, Вакътынджа ишгъаль этильген территориялар ве мемлекет ичинде кочип кельгенлер меселелери боюнджа Назир муавини Георгий Тука, Украина генчлик ве спорт Назирининъ Авропагъа интеграция боюнджа муавини Мыкола Мовчан, Украина ичтимаий сиясет Назирлигининъ, Украина Арбий Къуветлери Баш команданлыгъынынъ, Украина хавфсызлыкъ Хызметининъ, четель эльчиханелернинъ векиллери, гонюллилер ве фааллер иштирак этти.
Матбуат конференцыясында догъмушларыны хаберсиз джойгъан 6 къоранта акъкъында фильм нумайыш этильди, къыдырув ишлерининъ муимлиги ве хаберсиз гъайып олгъан шахысларнынъ статусыны бельгилевнинъ кереклиги къайд этильди. Гуманитар болюкнинъ векили Ирына Герашченко украин тараф хаберсиз гъайып олгъанларны къыдырмакъ макъсадынен Къызыл Хач Халкъара Комитети темсильджилерининъ иштираги иле учь тарафлма къыдырув вастасынынъ тешкиль этювни теклиф эткенини бильдирди. Амма РФ-нынъ векиллери анда озь экспертлерини ёлламагъа ред эте. Сиясетчи айткъанларына коре, даа бир пытракълы меселе – Украинанынъ вакътынджа ишгъаль этильген Донбасс топракъларына Къызыл Хач Халкъара Комитети темсильджилерининъ иришимлери пек сынъырлыдыр.
Матбуат конференциясы девамында Ирына Герашченко, 2016 сенесинден башлап Укюметнинъ, халкъара экспертлернинъ, бу джумледен, Къызыл Хач Халкъара Комитетининъ ве джемаат тешкилятларынынъ векиллери иштираги иле азырлангъан ве 2018 сенеси оракъ (июль) айы 12 куню ниает къабул этильген ‘‘Хаберсиз гъайып олгъан шахысларнынъ укъукъий статусы’’ мевзусында къануннынъ муимлигини къайд этти. Ирына Герашченко айткъанларына коре, энди бу къануннынъ черчивесинде хаберсиз гъайып олгъан шахысларнынъ статусы бельгиленди, статусларны бельгилев, джедвельге алув, къыдырув ве бу шахысларнынъ я да оларнынъ къоранта азаларынынъ ичтимаий къорчалавы иле багълы олгъан меселелерни къануний ёлнен чезмек ичюн бутюн шараитлер яратылды. Украина Юкъары Шурасы Башлыгъынынъ Биринджи муавини къайд этти ки, Къанун иле Украина Назирлер Шурасы янында меслеатчы органнынъ – февкъульаде алларда гъайып олгъан шахыслар меселеси боюнджа Комиссиянынъ тешкиль этилюви де планлаштырылды. Онынъ теркибине Украина девлет акимиети органларынынъ темсильджилери, хаберсиз гъайып олгъан инсанларнынъ къыдырувында теджрибеси олгъан гуманитар ве джемаат тешкилятларнынъ векиллери киреджектир. Сиясетчи къайд эткенине коре, февкъульаде алда гъайып олгъан инсанлар акъкъында малюматларны меркезлештирмек макъсадынен Комиссиянынъ вазифелери арасында бу шахыслар боюнджа Екяне джедвельни тертип этюв ве оларны семерели къыдырув ичюн керекли малюматларны топлав булунмакътадыр.
