GenelGüncelKültür Sanat

Bağçasaray çeşmesi

Aleksandr Puşkinniñ namlı şiiri. Bağçasaray çeşmesini 1822-de bellirus şairi Aleksandr Sergeyeviç Puşkin sürgünlikte ekende Hansaraydaki Közyaş Çeşmesiniñ ikâyesinden tesirlenip yazdı. Şimdiki vaqıtta bu tarihiy çeşmeniñ qatında Puşkin büstü de bar.

gözyaşı çeşmesi
 göz yaşı çeşmesi – puşkin – Bağçasaray çeşmesi

Hansarayda Puşkinniñ sürgünlikte yazğan bu şiiri o vaqıt büyük nam salğan, Rusiyede, Avropada er yaqta tuyulğandır. Şiir Qırım Geray Hannı maqtap, Bağçasaray Çeşmesiniñ ikâyesini añlata. Bağçasaray selsebili de denilgen uzun bir şiirdir. Şiirniñ Osman Aqçoqraqlı ve Eşref Şemi-zadeniñ yapqan eki Qırımtatarca tercimesi bar.

Qırım Geraynıñ aşıq olğanı Lehistanlı prenses Maria areminde esir edi. Han bu aşq yüzünden aremindeki közdesi Zaremağa baqmay. Zarema, Marianı öldüre. Bunı tuyğan Qırım Geray Han Zaremanı öldüre. Maria adına bir çeşme yasata.

Bağçasaray Çeşmesi …

Onı şay tez mezarına ne kirsetti?

Bu ümitsiz esirlikniñ qayğısımı?

Hastalıqmı, yoqsa diger bir illetmi?

Kim bile? O bu dünyanı tez terk etti.

Han sarayı titislenip, boşap qaldı;

Qırım Geray kene ketti onı taşlap;

Tümen-tümen askerinen yat illerge,

Yat illerge yolğa çıqtı sefer başlap.

O kene de qasırğalı soğuşlarda

Küskünlenip, qanğa suvsap at oynata,

Lâkin hannıñ yüreginde başqa türlü

Duyğularnıñ alevleri gizli yata.

O ekseriy qızğınlaşqan uruşlarda

Qılıçını birden siltep, tars toqtala

Pek çoq vaqıt şaytip taşday qatıp qala,

Çevresine şaşqın-şaşqın baqıp tura.

Bir şeyden qorqqan kibi benzi ata,

Öz başına söylene ve ara sıra

Köz yaşını toqtamadan aqıttıra. …

Aleksandr Sergeyeviç Puşkin

Tercime: Eşref Şemi-zade

Kırım'ın Sesi Gazetesi

27 Şubat 2015 Tarihinde hizmet bermege başlağan www.kiriminsesigazetesi.com maqsadı akkında açıklama yapqan Mustafa Sarıkamış İsmail Bey Gaspıralı’nıñ bu büyük mirasına sahip çıqmaq ve onun emellerini yaşatmaqtır. Qırımtatar Türkleriniñ ananevî, körenek, ürf, adet kibi yaşamlarında ne bar ise objektif şekilde Dünya cemiyetine taqdim etilmektir.

Pin It on Pinterest